اندومتریوز (Endometriosis) یک اختلال است که بر سیستم تولید مثل خانم‌ها تأثیر منفی می‌گذارد. باعث می‌شود بافتی شبیه به آندومتر (پوشش داخلی رحم) در خارج از رحم در مناطقی مانند تخمدان‌ها، لوله‌های فالوپ، شکم و روده رشد کند. در مواردی، آندومتریوز می‌تواند در خارج از ناحیه لگن نیز گسترش یابد.
احساس درد در ناحیه لگن اولین علامت اندومتریوز است که اغلب در دوران قاعدگی بروز می‌کند. از دیگر علائم آن می‌توان به لکه‌بینی و خونریزی بین پریودها، خونریزی زیاد در طول قاعدگی، احساس درد هنگام ادرار کردن یا دفع مدفوع، درد هنگام مقاربت، ناراحتی‌های گوارشی مانند نفخ و حالت تهوع و خستگی مفرط اشاره کرد.
اگرچه هنوز علل اصلی بروز این بیماری مشخص نیست اما پزشکان معتقدند که ممکن است به دلیل اختلال سیستم ایمنی بدن، انتقال سلول‌های آندومتر توسط رگ‌های خونی یا سیستم لنفاوی، داشتن سابقه جراحی‌هایی مانند هیسترکتومی یا سزارین، تغییر شکل سلول‌های صفاقی به سلول‌های شبه آندومتر و احتمالا بازگشت خون قاعدگی به داخل حفره لگن از طریق لوله‌های فالوپ بروز کند.
جالب است بدانید که درمان‌های پزشکی رایج این بیماری که شامل تغییر سبک زندگی، دارو درمانی (به خصوص داروهای ضد درد)، هورمون درمانی و جراحی هستند، معمولا فقط به کنترل علائم بیمار کمک می‌کنند و منجر به درمان قطعی نمیشوند. در حالی که مانند همه درمان‌های شیمیایی عوارض خاص خود را نیز دارند.
به همین دلیل، امروزه بسیاری از خانم‌ها به دنبال یافتن درمان‌های طبیعی مانند داروهای گیاهی و درمان آندومتریوز با طب سنتی هستند.
اگر به دنبال درمان‌های مکمل و جایگزین هستید، ممکن است شنیده باشید که برخی از گیاهان برای بهبود اندومتریوز بسیار موثر هستند. برای آشنایی با درمان‌های گیاهی و نحوه درمان آندومتریوز در طب سنتی طبق جدیدترین تحقیقات، ادامه این مطلب را مطالعه کنید.
بهترین داروی گیاهی برای درمان اندومتریوز
استروژن یک هورمون زنانه است که رشد طبیعی آندومتر را کنترل می‌کند. عدم تعادل در این هورمون باعث تشدید درد و سایر علائم ناشی از ضایعات اندومتریوز می‌شود.
در واقع اندومتریوز یک وضعیت وابسته به استروژن است. به این معنی که افزایش هورمون استروژن می‌تواند رشد و التهاب ضایعات اندومتریوز را تشدید و این وضعیت را دردناک‌تر کند. به همین دلیل است که تغییرات طبیعی میزان استروژن قبل و حین چرخه قاعدگی، منجر به افزایش علائم می‌شوند.
گروهی از ترکیبات گیاهی به نام ایزوفلاون ممکن است با مسدود کردن آنزیم آروماتاز علائم اندومتریوز را کاهش دهند. این آنزیم آندروژن (هورمون مردانه) را به استروژن تبدیل می‌کند. بر همین اساس است که طرفداران داروهای گیاهی استدلال می‌کنند که این داروها می‌توانند سطح استروژن را تنظیم کنند، رشد ضایعات اندومتریوز را کند کرده یا درد را کاهش دهند.
با این حال، هیچ مطالعه‌ای نحوه عملکرد داروهای گیاهی را دقیقاً مشخص نکرده است. در عوض، تحقیقات بر این موضوع متمرکز شده‌اند که آیا برخی مکمل‌های گیاهی می‌توانند علائم را کاهش دهند یا خیر. از قویترین داروی گیاهی برای درمان اندومتریوز می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
کورکومین و درمان اندومتریوز
کورکومین که همان ماده موثره موجود در زردچوبه است، ممکن است بتواند به تنظیم هورمون‌های شما کمک کند و رشد چسبندگی‌های آندومتر را آهسته کند.
نویسندگان یک مطالعه در سال ۲۰۱۳ به بررسی سلول‌های آندومتر در محیط آزمایشگاهی پرداختند. آنها دریافتند که کورکومین می‌تواند تولید استرادیول (نوعی استروژن) را سرکوب کند، در نتیجه بر سرعت رشد سلول‌های آندومتر موثر است.
دانشمندان در حال حاضر به دنبال فهمیدن نحوه عملکرد این روش در بدن انسان نیز هستند زیرا دریافتند که کورکومین با کاهش عملکرد محرک پروتئین‌های پیام رسان که واکنش التهابی را آغاز می‌کند، می‌تواند مستقیماً التهاب را نیز کاهش دهد. در مبحثی با عنوان درمان گیاهی آندومتریوز دکتر خیراندیش به نکات بیشتری در این زمینه اشاره شده است.
جالب است بدانید که وقتی این بیماری تخمدان‌ها را درگیر می‌کند، ممکن است کیست‌هایی به نام کیست اندومتریوما یا کیست آندومتریوز نیز ایجاد شوند. مشخص شده است که مصرف منظم زردچوبه یا قرص‌های مکمل کورکومین، در درمان گیاهی کیست تخمدان اندومتریوز موثر است.
گیاه پنج انگشت درمان اندومتریوز
امروزه گیاه پنج انگشت یا ویتکس (vitex)، یک درمان قطعی آندومتریوز با طب سنتی محسوب می‌شود. براساس یک بررسی در سال ۲۰۱۶، مطالعات در محیط آزمایشگاه نشان می‌دهد که این گیاه ممکن است رفتار گیرنده‌های استروژن را تغییر دهد.
به همین دلیل است که امروزه از این درمان برای کنترل علائم بی‌نظمی قاعدگی، درد سینه و سندرم پیش از قاعدگی (PMS) نیز استفاده می‌شود. در ۲۵% از خانم‌ها، بروز اندومتریوز با ناباروری همراه است. طبق مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۹، مصرف گیاه پنج انگشت می‌تواند بر بهبود ناباروری در اثر اندومتریوز تأثیر بگذارد.
پوست درخت کاج و درمان اندومتریوز
بر اساس مطالعه معتبری که در سال ۲۰۱۴ منتشر شد، پوست کاج ممکن است به عنوان یک عامل ضد التهابی عمل کند. از آنجایی که التهاب بخش مهمی از روند پیشرفت اندومتریوز است، محققان بررسی کرده‌اند که آیا مصرف دمنوش پوست درخت کاج می‌تواند بر بهبود آن تأثیر بگذارد یا خیر.
مشخص شده است که عصاره پوست کاج می‌تواند به همراه داروهای ضد بارداری خوراکی برای کاهش درد آندومتریوز عمل کند. توجه به این نکته ضروری است که افرادی که فقط از داروهای ضد بارداری استفاده می‌کردند، کاهش درد را نیز تجربه کردند.
بابونه و درمان اندومتریوز
امروزه گیاه بابونه به دلیل خواص آرام‌بخشی که دارد محبوبیت زیادی پیدا کرده است. یک مطالعه در سال ۲۰۱۸ نشان داد که چگونه کریسین، ماده موثره موجود در بابونه، می‌تواند سلول‌های آندومتریوز را از بین ببرد. همچنین ممکن است چرخه زندگی سلول‌های آندومتر را تغییر دهد که بر روی روند رشد آنها موثر است. امروزه کارشناسان از مکمل بابونه، برای درمان اندومتریوز در طب سنتی استفاده می‌کنند.
طبق مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۴ نیز مشخص شد که بابونه می‌تواند علائم سندرم پیش از قاعدگی را کاهش دهد. مسئله‌ای که به کاهش علائم اندومتریوز نیز کمک زیادی می‌کند. جالب است بدانید که عسل نیز حاوی کریسین است و مصرف همزمان آن با دمنوش بابونه می‌تواند روند درمان را تسریع کند (عسل درمانی اندومتریوز).
اسطوخودوس و درمان اندومتریوز
اسطوخودوس یک گیاه دارویی است که بسیاری از افراد از آن برای آرامش‌بخشی ذهن و خواب راحت‌تر استفاده می‌کنند. مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۵ نیز نشان داد که ماساژ بدن به خصوص لگن با اسانس اسطوخودوس، می‌تواند به کاهش درد در دوران قاعدگی کمک زیادی کند. در نتیجه این روش بر روی کاهش دردهای قاعدگی شدید ناشی از آندومتریوز نیز موثر است.
نعناع بیابانی و درمان گیاهی اندومتریوز
نعناع دارای خواص آنتی اکسیدانی است. محققان یک مطالعه در سال ۲۰۱۳ معتقد هستند که مکمل‌های آنتی اکسیدانی می‌توانند درد لگن ناشی از اندومتریوز را کاهش دهند. یک مطالعه در سال ۲۰۱۶ نشان داد که دمنوش نعناع می‌تواند شدت درد ناشی از دردهای قاعدگی و آندومتریوز را کاهش دهد.
زنجبیل و درمان طب سنتی اندومتریوز
یک مطالعه معتبر در سال ۲۰۱۴ و یک مطالعه دیگر در سال ۲۰۱۶ هر دو نشان دادند که زنجبیل می‌تواند درد ناشی از قاعدگی را کاهش دهد. این مسئله نشان می‌دهد که زنجبیل می‌تواند تأثیر مشابهی بر درد همراه با اندومتریوز داشته باشد.
دارچین، میخک و گل رز برای درمان اندومتریوز
در مطالعه معتبری در سال ۲۰۱۳ از ترکیب اسانس دارچین، میخک و گل رز به عنوان ماساژ آروماتراپی برای کاهش درد قاعدگی و خونریزی استفاده شد. جالب است که نتایج مثبت این روش برای خانم‌های مبتلا به اندومتریوز نیز موثر واقع شد. توصیه می‌کنیم شواهد مربوط به دارچین و اندومتریوز را دست کم نگیرید.
گیاه بوزیدان یا آشواگاندا درمان اندومتریوز
یک مطالعه در سال ۲۰۰۶ نشان داد که خانم‌های مبتلا به آندومتریوز، سطح بالاتری از هورمون کورتیزول را دارند. هورمونی که در پاسخ به استرس‌های بدن دخیل است. مشخص شده است که گیاه آشواگاندا می‌تواند با کاهش استرس، سطح این هورمون را نیز کاهش دهد.
چای سبز برای درمان اندومتریوز
محققان ثابت کرده‌اند که چای سبز باعث مسدود شدن آنزیم آروماتاز و مانع رگزایی می‌شود. اصلی‌ترین ماده مغذی فعال موجود در چای سبز اپی‌گالوستاچین ۳ گالت (EGCG) نام دارد. یک بررسی در ۲۰۲۱ نشان داد که EGCG ممکن است رشد و گسترش ضایعات اندومتریوز را متوقف کند.
یک بررسی جداگانه که در سال ۲۰۲۱ منتشر شد نیز از این یافته‌ها پشتیبانی و اشاره می‌کند که EGCG همچنین ممکن است شدت درد را در خانم‌های مبتلا به این مشکل کاهش دهد. کشف این شواهد، امید درمان کیست اندومتریوز با طب سنتی را افزایش داده است.
گل مغربی برای درمان گیاهی اندومتریوز
در مورد مسئله گل مغربی و اندومتریوز، بهتر است بدانید که خواص شگفت‌انگیزی از آن مشاهده شده است. گل مغربی به دلیل داشتن اسید چرب‌های ویژه دارای خواص ضد التهابی است و می‌تواند سطح هورمون‌های بدن را تنظیم کند. به همین دلیل، اثرات مفیدی از آن برای رفع مشکلات خانم‌ها قبل از عادت ماهیانه و دردهای لگنی در اندومتریوز مشاهده شده است.
رازیانه برای درمان گیاهی اندومتریوز
در گذشته از دمنوش رازیانه برای کاهش دردهای قاعدگی استفاده می‌شده است. رازیانه حاوی ماده‌ای به نام فیتواستروژن است که باعث گرم نگهداشتن رحم و تخمدان می‌شود و سرعت رشد ضایعات آندومتریوز را کاهش می‌دهد. برای بهبود اثرات آندومتریوز و رازیانه، توصیه می‌کنیم دانه‌های این گیاه را همراه عسل مصرف کنید. شما می‌توانید روی این ترکیب برای درمان گیاهی کیست اندومتریوما نیز حساب باز کنید.
گیاهان چینی برای درمان گیاهی اندومتریوز
متخصص طب سنتی چین معتقد هستند که علت بروز آندومتریوز، ایست خون است. ضایعات زمانی ایجاد می‌شوند که سرعت حرکت خون کند شده و در شکم و سایر نقاط بدن تجمع پیدا کند.
مطالعه‌ای نیز اخیرا نشان داد، گیاهان چینی که برای درمان ایست خون استفاده می شوند، در مقایسه با استروئید پروژسترون در کاهش درد آندومتریوز پس از جراحی لاپاراسکوپی بهتر عمل می‌کنند. اشکال خوراکی و تنقیه‌ای این گیاهان نیز درد را به اندازه داروی استروئیدی دانازول تسکین می‌دهند.
امروزه میان خانم‌ها موضوع عنبر نسارا و اندومتریوز بسیار مطرح شده است. تصور می‌کنند که به کمک دود آن می‌توانند علائم این بیماری را کاهش دهند. در حقیقت، متخصصان طب سنتی این مسئله را تایید نمی‌کنند و بیشتر بر روی درمان‌های خوراکی با داروهای گیاهی و شروع یک رژیم غذایی مناسب تاکید دارند.
البته باید بدانید که این داروهای گیاهی بیشتر نقش درمان مکمل و تسکینی را دارند. این بدان معناست که هنوز هیچ روش تأیید شده‌ای برای مصرف آنها وجود ندارد و هیچ دوز استانداردی از آنها که برای همه افراد مفید باشد وجود ندارد.
بنابراین در مورد مصرف آنها حتما به پزشک خود اطلاع دهید و با یکی از متخصصان طب سنتی مشورت کنید. مانند داروهای شیمیایی، مکمل‌های گیاهی ممکن است عوارض جانبی ایجاد کرده و با سایر داروها تداخل داشته باشند. طبق دستور ارائه شده آنها را مصرف کنید.
درمان خانگی اندومتریوز مطابق نظر متخصصان طب سنتی
طب سنتی علاوه بر مصرف داروهای گیاهی، معتقد به رعایت اصول زیر نیز است:
- افزایش مصرف مواد غذایی مانند کرفس، کلم بروکلی، کلم پیچ، گل کلم، جعفری، دانه‌های سویا، نخود، باقلا، پسته و بادام زمینی برای کاهش علائم اندومتریوز. مشخص شده است که کلم بروکلی برای کیست اندومتریوز نیز موثر است زیرا با وجود ترکیب آلی به نام ایندول، ممکن است کمی با اثرات استروژن مقابله کند.
- کاهش مصرف غذاهای سرشار از چربی‌های اشباع شده. برخی از مطالعات نشان می‌دهند که قرار گرفتن در معرض سموم خاصی در طول زمان، ممکن است خطر ابتلا به آندومتریوز را افزایش داده و علائم آن را بدتر کند. سمومی مانند دیوکسین‌ها و بی‌فنیل‌های پلی‌کلرید (PCBs) در چربی‌های حیوانی ذخیره شده هستند.
- مصرف کرم‌های گیاهی حاوی سویا یا گیاه یام وحشی. از ریشه و پیاز گیاه یام برای استخراج یک استروئید گیاهی به نام دیوسژنین استفاده می‌شود که در نهایت از آن برای برای تهیه فرم زیستی از هورمون زنانه پروژسترون استفاده می‌شود. این کرم‌های گیاهی می‌توانند با توقف رگزایی، به مسدود شدن مسیر تغذیه ضایعات آندومتریوز کمک کنند. در نتیجه در کنترل درد و پیشگیری از تشکیل ضایعات جدید موثر هستند. می‌توانید از آنها بر روی قسمت فوقانی قفسه سینه، مچ دست یا داخل بازوها یا ران‌ها استفاده کنید.
- افزایش مصرف مواد غذایی مانند تخم مرغ، روغن ماهی و ماهی سالمون و ساردین. متخصصان طب سنتی معتقد هستند که این مواد غذایی حاوی ترکیباتی (اسیدهای چربی) هستند که به کاهش التهاب در آندومتریوز کمک می‌کنند.
- افزایش مصرف انگور، توت ها و آجیل. مطالعات نیز نشان داده‌اند که این مواد غذایی حاوی ماده مغذی رزوراترول هستند که با مسدود کردن آروماتاز و آنزیم‌های COX-2 باعث کاهش تورم و درد می‌شوند. در نتیجه دریافت این ماده مغذی ممکن است درد لگن و گرفتگی‌های قاعدگی را تا حد زیادی کاهش دهد.
- اجتناب از مصرف زیاد قند و شکر. بهتر است از مصرف کربوهیدرات‌های فرآوری شده که سبوس کمی دارند خودداری کنید. در کنار آن، مصرف میوه‌ها و سبزیجات طبیعی را افزایش دهید. چاقی می‌تواند علائم اندومتریوز را تشدید کند.
درمان اندومتریوز با طب سوزنی
طب سوزنی شامل قرار دادن سوزن‌های کوچک در پوست برای درمان درد و سایر مشکلات سلامتی است. بررسی در سال ۲۰۱۷ نشان داد که طب سوزنی ممکن است به کاهش درد لگن و شکم و کوچک شدن اندازه ضایعات در زنان مبتلا به اندومتریوز کمک کند.
یک بررسی سیستماتیک و متاآنالیز منتشر شده در سال ۲۰۱۸ نیز نشان داده است که در بین روش‌های مورد مطالعه، فقط طب سوزنی به طور قابل توجهی درد بیماران را کاهش می‌دهد. توصیه می‌کنیم در این مورد با یکی از متخصصان طب سوزنی مشورت کنید.
چه زمانی به پزشک یا متخصص طب سنتی مراجعه کنیم؟
به محض مشاهده علائم اندومتریوز باید با پزشک متخصص زنان و زایمان مشورت کنید. پیشنهاد می‌کنیم همزمان از متخصصان طب سنتی نیز کمک بگیرید و هر دو روش درمانی جدید و طب سنتی را ادغام کنید. یک انتخاب آگاهانه می‌تواند کمک زیادی به شما برای بهینه‌سازی برنامه مراقبتی و حفظ سلامت کند.
-