اگر تازه شروع به زدن گیتار کرده اید، ممکن است اوایل کار خیلی ناشیانه و غیر عادی مضراب را روی تار ها بکشید. اما نگران نباشید. با یادگیری تکنیک های مناسب و تمرینات متمرکز، گیتار زدن به اندازه یک دوچرخه سواری برای تان آسان و بی دردسر خواهد شد. در این مقاله، به شما نشان خواهیم داد که چگونه این اتفاق می افتد!

در این مبحث با چند نکته مهم درباره ریتم گیتار که مضراب زدن strumming-patterns را بسیار آسان تر خواهد کرد، شروع می کنیم.

در مرحله بعد، یک برنامه گام به گام در اختیارتان قرار می دهیم تا الگو های جدید مضراب زدن را یاد بگیرید و ضرب موسیقی را راحت تر درک کنید.

در آخر هم 7 الگوی پر طرفدار و محبوب از آسان تا پیشرفته را با هم بررسی خواهیم کرد که یک آهنگ برای نمونه در کنارش قرار داده ایم تا ببینید صدای هر کدام در موسیقی واقعی چگونه است.

خب ، برویم سر اصل مطلب!

بخش 1 نکات مربوط به تکنیک مضراب زدن و زمان بندی گیتار

با اجرای تکنیک و روش های درست، گیتار زدن راحت تر خواهد بود و صدای خیلی بهتری هم ایجاد خواهد شد.

بنابراین قبل از اینکه به الگو های مضراب زدن بپردازیم، به مهم ترین نکاتی که باید بدانید، اشاره خواهیم کرد:

1-هرگز دستی که مضراب می زند را متوقف نکنید

دست تان را مدام حرکت دهید، حتی اگر قرار نیست به هیچ سیمی بخورد. وقتی این کار را انجام می دهید دیگر لازم نیست به نحوه حرکت دادن انگشتان تان فکر کنید زیرا این حرکت دائما و یکنواخت انجام می شود. حرکت مداوم دست باعث صرفه جویی در زمان هم می شود.

2-مچ دست تان را شل نگه دارید

مچ دست تان را سفت و منقبض نکنید و بگذارید راحت و آزاد باشد.

بیشتر حرکات به خاطر چرخاندن ساعد یا مچ است. باید دست و مچ تان شل و رها باشند و آن حرکت را انجام دهید. راس بولتون، گیتاریست سبک فانک، به مچ در این حالت “مچ مست” می گوید.

ممکن است وسوسه شوید که مچ را ثابت نگه داشته و با تکان دادن ساعد این کار را انجام دهید، اما حتی اگر ساعدتان هم کمی بالا و پایین برود، باز هم فقط بخش کمی از حرکت انجام می شود.

3-پیک یا مضراب را بین انگشتان تان فشار ندهید

کاملا طبیعی است اگر بخواهید مضراب را محکم نگه دارید، چون حتما دوست ندارید که از بین انگشتان تان بیرون بلغزد و یا حتی بیفتد. اما بیش از حد محکم گرفتن پیک باعث می شود که نتوانید روان و راحت روی سیم ها بزنید و ممکن است در حین نواختن بین سیم ها گیر کند. در ضمن وقتی پیک را محکم نگه می دارید، مچ دست راحتی و آزادی لازم برای حرکت کردن را نخواهد داشت. با شل نگه داشتن مضراب، به حرکت روان و راحت تر آن روی سیم ها کمک می کنید.

اگر سابقه کار با مضراب را ندارید، حتما از آن استفاده کنید زیرا با یک مضراب نازک، خوش دست و انعطاف پذیر بهتر می توانید تمرین کنید. هر چه جلو تر می روید، از پیک های ضخیم تر استفاده کنید زیرا این گونه کنترل بیشتری روی صدا خواهید داشت.

4- با هر بار ضربه زدن، به همه سیم ها ضربه نزنید

ممکن است فکر کنید که در هر آکورد لازم است به همه نت ها (سیم ها) ضربه بزنید، اما در حقیقت خیلی اوقات ما فقط به سه یا چهار سیم ضربه می زنیم.

پس باید به کدام سیم ها ضربه زد؟ قانون خوبی که وجود دارد، این است که موقع ضربه زدن به سمت پایین، یا به همه سیم ها یا فقط به سیم های پایین تر (بم تر) ضربه بزنید. و موقع ضربه زدن به سمت بالا، فقط به سه یا چهار سیم بالا تر (نازک تر) ضربه بزنید. این روش باعث می شود که موقع حرکت انگشت ها یا پیک به سمت پایین صدا بم تر و موقع حرکت انگشتان به سمت بالا صدا زیرتر باشد. و به این صورت گیتار زدن کمی آسان تر خواهد شد!

بخش 2 چگونه الگو های مضراب زدن را یاد بگیریم

معمولا همه ما با شنیدن یک آهنگ فوق العاده به صورت ناخودآگاه شروع به ضربه زدن روی پاهای مان می کنیم یا سرمان را با موسیقی تکان می دهیم.

ریتم آنقدر جذاب و گیرا است که نمی توانید جلوی خودتان را بگیرید و با بدن تان سر هر ضرب ریتم، واکنش نشان می دهید.

هنگامی که با مضراب روی تار های گیتار ضربه می زنید، با ریتم حس می گیرید و این دقیقا همان چیزی است که باعث می شود طبیعی و آسان تر گیتار بزنید.

نوازندگان باتجربه به طور خودکار این کار را انجام می دهند. به همین دلیل هم هست که جملاتی مثل “فقط آنچه را که احساس می کنی، بنواز” یا “من هرگز به چطور مضراب زدن فکر نمی کنم، فقط این کار را انجام می دهم” را از آن ها می شنوید.

مضراب زدن از بعضی جهات شباهت زیادی به دوچرخه سواری دارد. اول لازم است تمرین کنید، اما وقتی روی غلتک افتادید، حس می کنید راحت ترین کار دنیاست!

با این اوصاف چطور می شود از ضرب گیری ریتمی که خودتان به صورت طبیعی انجام می دهید برای گیتار زدن بهره برد؟ بیایید به این مسئله بپردازیم که چطور می شود الگوی ضربه زدن به سیمهای گیتار را به صورت گام به گام یاد گرفت!

ساده ترین ریتم ممکن برای گیتار زدن به صورت زیر است:

همانطور که می بینید، ما باید سر هر ضرب مضراب (یا انگشتان) را روی تار ها بکشیم. پس چطور می شود چنین ریتمی را موقع گیتار زدن اجرا کنیم؟

این کار سه مرحله دارد!

چگونه یک الگوی جدید برای مضراب زدن یاد بگیریم؟

گام اول: قبل از این که بنوازید، صدای ریتم را با دهان تان تکرار کنید

کشیدن مضراب روی سیم ها از بالا به پایین و از پایین به بالا، بخشی از الگو های مضراب نوازی است. با این که انجام درست این کار خیلی مهم است اما بسیاری از نوازندگان نکته اش را نمی دانند. یعنی نمی دانند چه زمانی دست باید به سمت بالا و چه موقع به سمت پایین سیم ها کشیده شود. این ناآگاهی باعث می شود که نوازنده حساسیت ضرب را درک نکند و با ریتم گیتار نزند.

غیرممکن است بتوانید یک ریتم را بدون این که بشنوید در سرتان چطور به نظر می رسد، بنوازید. بنابراین قبل از این که حتی گیتار در دست بگیرید و به سیم ها ضربه بزنید، باید ریتم را در ذهن تان مرور کنید تا متوجه شوید چگونه است.

اگر واقعا ریتم هر آهنگ را می شناسید، یک روش عالی برای انجام این کار این است که همراه با گیتار زدن آهنگ را بخوانید یا با دهان بسته زمزمه یا بیت باکس کنید یا پای تان را روی زمین بکوبید. به عبارت دیگر، قبل از نواختن، شماره هر ضرب را به زبان بیاورید. اگر این کار را انجام ندهید، درست مضراب زدن روی گیتار غیر ممکن خواهد شد.

گام 2: ریتم مضراب زدن را فقط با یک آکورد تمرین کنید

هر وقت ریتمی که می خواهید با آن مضراب بزنید را در ذهن تان مرور کردید، زمان آن است که اجرایش کنید. وقتی چیز جدیدی یاد می گیرید، دل تان می خواهد تمام تمرکزتان را روی آن بگذارید. پس نمی خواهید روی اجرای الگوی جدید مضراب زدن تمرکز و مدام آکورد عوض کنید.

اما اگر ریتم را فقط با یک آکورد تمرین کنید تمام توجه تان صرف مضراب یا ضربه زدن روی تار های گیتار خواهد شد. آهنگ تک آکوردی که در ویدئوی زیر می بینید با آکوردG اجرا شده است. پس فقط لازم است همان آکورد را بگیرید و بنوازید!

گام 3: الگو و ریتم مضراب زدن را با یک آهنگ واقعی تمرین کنید

وقتی در مضراب نوازی روی یک آکورد مهارت پیدا کردید، وقت آن است که آن را با یک آهنگ واقعی امتحان کنید! چالش این است که با همان الگوی گیتار بزنید و هم زمان آکورد ها را عوض کنید.

نکته: من آکورد ها را کمی ساده کرده ام. اما اگر نسخه فانتزی که آکورد D‌ هفتم ماژور دارد را می خواهید، چراغ بالای سمت راست آکورد را فعال کنید.

بخش 3 هفت الگوی مضراب زدن

وقت آن است که این 7 الگو را بررسی کنیم! ما با برخی از الگو های پایه شروع خواهیم کرد و کم کم کار را دشوار تر می کنیم. هر الگو یک یا دو آهنگ برای نمونه دارد بنابراین شما می توانید صدای هر الگو را در یک آهنگ واقعی بشنوید.

الگوی اول سر هر ضرب، به سمت پایین ضربه بزنید

هنگام گیتار زدن، شما مضراب یا انگشتانتان را به سمت بالا و پایین حرکت می دهید و دائما به تارها از بالا به پایین و از پایین به بالا ضربه می زنید. بالا و پایین زدن سیمها هر کدام منطق خاص خودشان را دارند که در موردشان توضیح خواهیم داد.

تمام الگوهایی که در این بخش بررسی می کنیم در مقیاس 4/4 هستند. به طور خلاصه اگر بخواهم بگویم، یعنی موسیقی به گروه هایی تقسیم بندی می شود که به آن ها میزان (خط عمودی روی خطوط حامل) گفته می شود و شامل چهار بیت هستند.

برای الگوی اول کافیست که سر هر ضرب، به سمت پایین تار ها ضربه بزنید.

الگوی دوم دو بار ضربه به سمت بالا را به الگوی اول اضافه کنید

حالا که با الگوی اول مضراب زدن آشنا شدید، در مرحله بعد دو بار به سمت بالا ضربه بزنید. الگوی زیر مشابه اولین الگویی است که مشاهده کردید با این تفاوت که بعد از این که رو به پایین زدید، رو به بالا ضربه می زنید و این کار را یک بار دیگر تکرار می کنید.

توجه: اگر می خواهید این آهنگ را پخش کنید، از نزدیک به آن گوش بدهید! در خط میزان چهارم، آن ها دو ضرب را با زیرکی حذف کرده اند که ترتیب شان می شود: 1-2-3-4، 1-2-3-4، 1- 2-3-4 ، 1-2، و سپس ریتم تکرار می شود.

الگوی سوم 3 بار ضربه به سمت بالا را به الگوی اول اضافه کنید

الگوی بعدی مشابه الگوی دوم است، فقط یک ضربه رو به بالای دیگر اضافه می شود.

الگوی چهارم در اولین ضرب هر میزان، به سمت پایین و در انتهای آن رو به بالا ضربه بزنید

شاید هنگام زدن مضراب به سمت پایین و ضربه زدن به سمت بالا متوجه منطق خاصی شده باشید و آن هم این است که مواقعی به سمت پایین ضربه می زنیم که می خواهیم اولین ضرب یک میزان را اجرا کنیم و همانطور که در تصویر می بینید، روی 1، 2، 3‌یا 4 رو به پایین ضربه می زنیم. و همان طور که مشخص است بعد از هر عدد و بین آن ها رو به بالا ضربه می زنیم یعنی جا هایی که علامت & یا “و” وجود دارد:

الگوی پنجم از یک ضربه به سمت پایین، صرف نظر کنید

بعد از این که ضربه زدن روی تار های گیتار از بالا به پایین و از پایین به بالا برای تان راحت شد، یک نکته دیگر هست که باید یاد بگیرید تا تکنیک اساسی مضراب زدن روی گیتار را یاد بگیرید. تا به حال متوجه شده اید که:

1-باید دست تان مدام به حالت بالا و پایین روی تار ها ضربه بزند.

2. سر ضرب های هر میزان (یعنی 1، 2، 3 ،4) به سمت پایین ضربه می زنید و روی ضرب آخر میزان (یعنی همان & یا “و”ها) دست تان را به سمت بالا می آورید.

الگو هایی که تا اینجا معرفی کردم مربوط به انجام این دو حرکت است که کار سختی هم نیست. اما الگو هایی وجود دارد که ممکن است وسوسه تان کند این “قوانین” را زیر پا بگذارید. به عنوان مثال نگاهی به الگوی بعدی بیندازید:

همان طور که می بینید در شماره 3 در هیچ سمتی مضراب زده نمی شود. در نتیجه دو بار پشت سر هم رو به بالا ضربه می زنید، بدون این که بین آن دست تان را به سمت پایین بیاورید. شاید در ابتدا این نوع اجرا برای تان عجیب به نظر برسد اما فقط باید عادت و تمرین کنید! مراقب باشید در شماره 3 به سمت پایین مضراب نزنید و به جای آن در & به سمت بالا ضربه بزنید. در این الگو بین مضراب زدن های بالا و پایین یک وقفه ایجاد می شود.

الگوی ششم از یک ضربه به سمت بالا و یک ضربه به سمت پایین صرف نظر کنید

این الگو هم همان چالش قبلی را دارد. سر ضرب 3 که باید به سمت پایین ضربه بزنیم، توقف می کنیم. طبق الگو ما باید دو بار پشت سر هم (البته با یک وقفه) به سمت بالا ضربه بزنیم که اوایل کار ممکن است حس کنید دارید ناشیانه گیتار می زنید!

به کارگیری این متد در مضراب زدن بسیار رایج است. نمونه ای از این الگو را هم در ویدئوی زیر می بینید:

الگوی هفتم حرکت دست ها همراه با وقفه طولانی

در این الگو کم تر به تار ها ضربه می زنید که احتمالا آسان به نظر می رسد ولی در عین حال می تواند دشوار باشد.

چالش این است دستی که با آن ضربه می زنید را حتی هنگام مکث بین ضرب 2 و & سوم هم تکان دهید ، بدون این که به سیم ها ضربه بزنید . شاید سهوا دست تان حین حرکت به سیم ها بخورد و همین هم این الگو را چالش برانگیز می کند ! حرکت مداوم دست برای پیوسته نگه داشتن ریتم ضروری است.

دوره های آموزش مهارت مضراب نوازی به شما یاد می دهند که چطور همه این الگو ها را اجرا کنید. شما آن ها را با آهنگ های تک آکوردی که مخصوص این دوره ها ساخته شده اند و همچنین آهنگ های هنرمندانی مثل بیتلز، وایت استرایپس، اوئیسیزو آرکید فایرز تمرین خواهید کرد.

در هر یک از آهنگ ها ترتیب آکورد ها نشان داده شده تا بفهمید چه آکوردی را کی باید بگیرید.

تمام این تمرین ها بسیار دقیق هستند و به شما کمک می کنند تا تکنیک درست مضراب زدن را یاد بگیرید. روش صحیح ضرب گیری را به سیستم ذهنی تان اضافه کنید. اگر یاد بگیرید به صورت خود به خود این کار را انجام بدهید، دیگر لازم نیست به این فکر کنید که چطور دست تان را موقع مضراب زدن به حرکت دربیاورید. این همان چیزی است که گیتار زدن را برای تان راحت و بی دردسر خواهد کرد.

کلام آخر قدرت درست مضراب زدن

موسیقی همیشه با یک ریتم بدون وقفه شروع می شود. شما حتی اگر نت های اشتباه یا آکورد های عجیب و غریب را درست زمان بندی و اجرا کنید یک ریتم یا آهنگ معنادار از آب در می‌آید! و این نشانه قدرت ریتم است.

امیدوارم این مقاله به شما در گیتار زدن کمک کند و با تمرین این الگو ها بتوانید راحت تر مضراب بزنید.