ابراهیم قنبری مهر متولد 1307 در تهران ، از سال ها پیش با استفاده از راهنمایی های ابوالحسن صبا ، سورن آراکلیان ، اتی وات لو و … به ساخت . مرمت سازهای ایرانی و غربی پرداخت.
در سال 1334 اولین کارگاه ساز سازی را در ادارة هنرهای زیبا بنیان نهاد و در سال 1339 از سوی کارگاه ساز سازی ادارة هنرهای زیبا جهت کار آموزی در کارگاه اتی ین وات به فرانسه اعزام شد. از کارهای منحصر به فرد او ابداع تکنیکی زیبا در تزئین سازها با بهره گیری از تلفیق ورق برنج و چوب های زینتی معروف به مهرکاری ( یا مهرنگار ) است که اساتید فن نام این تکنیک را از پسوندنام قنبری مهر برگزیده اند.
در سال 1348 وزیر وقت فرهنگ و هنر (آقای پهلبد) موضوع بازدید آقای منوهین ( نوازنده برجسته ویولن ) را با استاد قنبری در میان می گذارد و از ایشان می خواهد مجموعه ای از سازهای ایرانی را برای نمایش مرتب کند. روز بازدید پس از نواختن ویولن استاد قنبری مهر، توسط منوهین، نظر وی جلب شده و علاقه خود را برای خرید آن ابراز می کند. این ویولن از طرف وزارت فرهنگ و هنر به ایشان اهدا می شود . منوهین در یکی از برنامه هایش از ساز قنبری استفاده کرده است وقتی از وی سئوال کردند آیا ویولن ساخت استرادی واریوس ( بزرکترین ویولن ساز جهان) است؟ می گوید نه کار یک سازنده ایرانی به نام قنبری مهر است.
ابداعات و اصلاحات استاد قنبری مهر روی سازهای غربی و ایرانی را می‌توان به صورت زیر خلاصه کرد:
۱- چنگ یا هارپ
طی سالهای ۴۵ و ۴۶ که تعمیر این ساز را انجام می‌دهد به ساختن هارپ نیز اقدام می‌کند که متوجه اشکال اساسی در ساختمان هارپ شده و طرحی برای رفع آن ارائه می‌کند که هم اکنون هارپی ساخته‌ی دست استاد قنبری مهر که به آن روش ساخته شده در موزه میراث فرهنگی واقع در خیابان آزادی تهران موجود می‌باشد ابداعی که روی هارپ اجرا شده باعث می‌شود که از فشار زاید به سیم در حین تبدیل (بکار) به (دیز) جلوگیری شود.
۲- ویولن
زیاد کردن فاصله گوشی‌ها روی سرپنچه ، طرحی برای تقویت اتصال صفحه زیر و دسته که عموما در ویولن‌های قدیمی محل ضعف می‌باشد و ترک می‌خورد، ساخت ویولن 2 کاسه که استاد قنبری مهر با ارائه این ویولن احاطه خود را بر ساخت ویولن نشان می‌دهد زیرا این ویولن مانند ویولن‌های بسیار خوب صدادهی دارد.
۳- سه تار
اجرای خرک ثابت مانند عود، طراحی سرپنجه جدید، استاندارد کردن فرم کاسه سه تار و قالب سازی برای آن در پنج سایز، اجرای پرده فلزی کشوئی قابل حرکت
۴- تار
طراحی سرپنجه جدید جهت رفع اشکالات در نظم نیروی وارده بر شیطانک، مخصوصاً سیمهای زرد و سیم انداختن راحت‌تر، شیار پوست خور دور کاسه تار جهت نظافت و زیبائی در تعویض پوست تار، اجرای بسیار فنی قطعه کمکی روی نقاره تار برای اضافه کردن وسعت صدای تار تا سه اکتاو، اجرای پرده فلزی کشوئی قابل حرکت، کونیک بودن دسته جهت راحتی نوازنده و بهتر قفل شدن پرده‌ها، عاج روی گوشی‌های تار به جهت اصطکاک بهتر دست با گوشی‌ها
۵- تنبور
طراحی سرپنجه جدید جهت رفع اشکالات، طراحی قالب برای ساخت کاسه ترکه‌ای، اجرای خرک ثابت، اجرای پرده فلزی کشوئی
۶- قیچک
– اجرای قیچک به نحوی که برای نوازندگی در ارکستر قابل استفاده باشد زیرا در نوع بومی و محلی آن تمام نتها به صورت فلاژوله زده می‌شود.
– تغییر در جانمائی گوشی‌ها روی سرپنجه
– طراحی سرپنجه جدید با حفظ اصالت
– اجرا در ۳ سایز برای استفاده ارکستری (سوپرانو – آلتو – باس)
– اضافه کردن تاندور جهت سهولت در کوک کردن.
۷- کمانچه
– طراحی قالبی بسیار پیشرفته برای ساخته کاسه.
– طراحی جدید دسته و سرپنجه به نحوی که روی دسته مانند ویولن می‌باشد و کونیک دسته بر خلاف کمانچه‌های معمول می‌باشد. (برای سهولت در نوازندگی و تغییر پوزیسیون)
– اجرا در 4 سایز (سوپرانو – آلتو – باس – کنترباس)
– اضافه کردن تاندور برای سهولت در کودک کردن.
۸- عود
– اصلاح شکل ظاهری
– فنربندی جدید جهت صدادهی بهتر
– بهبودی در اتصال سرپنجه به دسته
۹- بربط
– طراحی بربط ایرانی و احیا آن براساس شواهد تاریخی که محاسن آن عبارتند از:
۱) ارائه یک ساز بعنوان ساز اصیل ایرانی با پشتوانه تاریخی.
۲) وسعت صدای بیشتر نسبت به عود.
۳) راحتی برای نوازنده به خاطر کوچکتر بودن کاسه نسبت به عود که تعامل بهتری با بدن انسان دارد.
۱۰- رباب
– طراحی رباب به سبک جدید با وسعت صدای بیشتر (2 اکتاو)
– اجرا در 2 سایز سوپرانو و آلتو
– طراحی سرپنجه جدید برای سهولت در کوک
۱۱- تنبک
– اجرای تنبک کوکی که محاسن آن عبارتند از:
۱) رفع تأثیرات آب هوا بر روی پوست.
۲) امکان هم کوک کردن چند تنبک با همدیگر و یا تنبک با یک ساز ملودیک
۱۲- قانون
– اجرای پرده برگردانهای کشوئی روی قانون به طرزی که حتی اجرای گلیساندو نیز امکان‌پذیر می‌باشد.
۱۳- ابداع تکنیک شورانگیز
که عبارتست از نوعی تکنیک تلفیق پوست و چوب در قسمتی از صفحه رو که صدای بسیار ملیحی تولید می‌کند که بر روی سه تار، تنبور و بربط اجرا شده است.
۱۴- بازسازی سازهای زیر جهت جشنهای ۲۵۰۰ ساله در زمان کار در کارگاه فرهنگ و هنر
سورنای – کرمیل – کَرنای – گَوَرگِ – کَرمیل فارس – دوزَله – بالابان – مارنای – درازنای (کَرنای شمال)- دُهُل – نقاره فارس کوچک و بزرگ – نقاره شمال(جفتی)
۱۵- در سالهای اخیر (۱۳۸۵ هـ.ش) در حین طراحی کمانچه‌ی کنترباس نوعی سرپنجه با گوشی‌های پیچی جهت این ساز طراحی شد.
از خواص این نوع سرپنجه و گوشی‌ها می‌توان:
۱- سهولت در کودک کردن.
۲- امکان کوک ظریف مانند تاندور ویولن.
۳- خالی نکردن کوک (در حد صفر بودن افت کوک).
پس از آن استاد قنبری مهر اقدام به اجرای این سیستم بر روی سازهای مختلف کردند به نحوی که در عکسها مشاهده می‌کنید برای سازهای مختلف با نمای ظاهری متفاوت و متناسب برای آن سازها طراحی شده است.
۱۶ – سیم تاب
یکی از ابداعات استاد قنبری مهر وسیله کوچکی به نام سیم تاب است که بوسیله آن می توان مسیر سیم سازهایی مانند تار، سه تار، تنبور، دوتار و غیره را حلقه کرد. سیم تاب بوسیله برادران محمدی و آقای آیتی (یکی از شاگردان استاد قنبری) به تولید انبوه رسیده و در بازار موجود می باشد.
استاد قنبری مهر با توجه به روحیه نو آوری خود همواره در سازهای ایرانی تغییراتی ایجاد کرده تا مشکلات این سازها کم تر شود. که عمده ی آنها عبارتند از :
تنظیم فاصله گوشی
ثابت کردن خرک سه تار
–ثبیت پرده های تار و سه تار با فلز
تغییر سر پنجه تار و سه تار به قالب گیتار
ایجاد شیار در اطراف دهانه کاسه و نقاره تار
طراحی ساز کروماتیک سنتور
تغییرات در سازهای قانون کمانچه و …
تنبک کوکی
سیم تاب
ایشان در زندگی پر بارش شاگردان زیادی را تر بیت کرده که می توان از آن میان آقایان امیر عطایی ، زاد خیل ، و غیره … را نام برد که در حال حاضر به ساز سازی مشغول اند و بعضی از این افراد با تلاش زیاد کارشان را تداوم می دهند .
قنبری مهر در اوایل دهه 70 با اندازه گیری نسبت نوازنده به ساز در نقاشی های ظروف به جای مانده از دوره ساسانی بربط هایی را مشابه بربط های آن دوره که به دو صورت متفاوت ، یکی با صفحه پوستی و دیگری با صفحه چوبی ساخته است . هم اکنون شاگردان وی با ساخت این بربط ها می پردازند. وی تخصص عالی فنی و هنری در ساخت ویولن و دیگر سازها را دارد.ویولن های ایشان بسیار نایاب است و طرفداران بسیاری مایلند که ویولن استاد قنبری مهر را با قیمتی بالغ بر 50 میلیون تومان به بالا خریداری نمایند. خداوند ایشان را حفظ نماید.
-