پوست بزرگ‌ترین عضو بدن است. حاوی میلیون‌ها منافذ است که خیلی از آن‌ها با چشم غیرمسلح انسان قابل‌مشاهده نیستند. به‌طورکلی همه این منافذ باز هستند و به پوست اجازه تنفس می‌دهند. هر منافذ شامل فولیکول مو و غدد چربی است که روغنی به نام سبوم می‌سازد.

غدد چربی بیشتر در منافذ صورت، پشت، سینه و کشاله ران شما وجود دارند. هورمون‌ها در تحریک این غدد به منظور تولید مقادیر فراوان سبوم نقش دارند. به همین دلیل است که منافذ روی صورت شما، به ویژه منافذ روی بینی، پیشانی و گونه‌ها، ممکن است بزرگ‌تر از سایر نواحی بدن شما به نظر برسند.

علت منافذ باز پوست چیست؟

هر نوع پوستی، چه چرب، چه نرمال یا خشک، می‌تواند ظاهری منافذ باز و بزرگ داشته باشد. منافذ پوستی باز ممکن است ظاهری کدر به پوست شما بدهند، به خصوص اگر با آلودگی، باکتری، روغن یا سلول‌های مرده پوست مسدود شده باشند. هرچند بزرگ شدن منافذ پوستی یک مشکل یا بیماری نیست، اما به هر حال این موضوع روی ظاهر پوست تاثیر می‌گذارد.

در نوجوانان و بزرگسالانی که مستعد آکنه هستند، منافذ باز ممکن است مسدود شده و به جوش‌های سرسیاه یا سرسفید تبدیل شوند. پوست پیری که حاوی کلاژن کمتری است نیز ممکن است ظاهر منافذ باز و بزرگ‌تر را به خود بگیرد که ممکن است باعث نگرانی شود.

به خاطر داشته باشید که منافذ پوستی را نمی‌توان باز یا بسته کرد. هیچ راهکاری نیز برای کوچک‌تر کردن منافذ پوستی به‌طور دائم وجود ندارد. اغلب، وقتی مردم می‌گویند که می‌خواهند منافذ پوست خود را باز کنند، این موضوع به معنای تمیز کردن عمیق منافذ برای از بین بردن چربی اضافی است. این کار باعث می‌شود منافذ باز پوستی کوچک‌تر به نظر برسند و پوست ظاهر زیباتری پیدا کند. در ادامه می‌توانید با علت منافذ باز پوست بیشتر آشنا شوید.

افزایش ترشح چربی

یکی از علل اصلی منافذ باز پوست، ترشح بیش از حد چربی از غده‌های چربی پوست است. این چربی می‌تواند باعث انسداد منافذ پوست شود و باکتری‌ها و ذرات آلوده را جذب کند.

ترشح بیش از حد سبوم

سبوم یک ماده چرب است که توسط غده‌های پوست ترشح می‌شود. اگر پوست شما به‌طور طبیعی مقدار سبوم زیادی ترشح کند، این موضوع می‌تواند منافذ پوست را انسداد کرده و باعث ایجاد منافذ باز شود. درواقع اصلی‌ترین علت منافذ باز پوست، تولید بیش از حد سبوم است.. اگرچه سبوم به عنوان یک مرطوب‌کننده طبیعی برای پوست عمل می‌کند، اما زمانی که ترشح این ماده در پوست زیاد شود، چربی پوست افزایش پیدا می‌کند و منافذ پوستی باز می‌شوند.

کاهش میزان کلاژن پوست

کلاژن یک پروتئین است که ساختار و انعطاف‌پذیری پوست را حفظ می‌کند. با کاهش سطح کلاژن در پوست، منافذ پوست می‌توانند باز شوند. عواملی مانند پیری، تغذیه ناسالم و آفتاب‌سوختگی می‌توانند منجر به کاهش تولید کلاژن شوند.

قرار گرفتن در معرض نور خورشید

آب و هوای مرطوب و افزایش قرار گرفتن در معرض نور خورشید می‌تواند باعث کاهش کلاژن در پوست شما شود و باعث ایجاد چین و چروک و منافذ بزرگ شود. تولید کلاژن مهم است، زیرا پوست شما را محکم و سالم نگه می‌دارد. علاوه بر این، آسیب‌های ناشی از نور خورشید می‌تواند باعث افتادگی لبه‌ها شود و درنتیجه سطح آب در پوست را کاهش دهد.

بزرگ بودن فولیکول‌های مو

هر مو یک فولیکول دارد و هر فولیکول مو زیر یک منافذ قرار دارد. منافذ در اصل باز شدن فولیکول‌های مو هستند. گاهی اوقات علت باز شدن منافذ پوست بزرگ بودن فولیکول‌های مو است.

انسداد منافذ با ذرات آلوده

ذرات آلوده مانند آرایش، آلودگی هوا و مواد شیمیایی می‌توانند منافذ پوست را انسداد کنند و باعث باز شدن آن‌ها شوند. معمولا افرادی که پوست خود را به صورت روزانه تمیز نمی‌کنند، آرایش خود را قبل از خواب پاک نمی‌کنند و در مناطق آلوده زندگی می‌کنند، منافذ پوستی آن‌ها بزرگ‌تر است.

عوامل ژنتیکی

ژنتیک نقش مهمی بر ظاهر پوست ما دارد. در بسیاری از افراد اندازه منافذ پوستی، میزان کلاژن سازی پوست و چربی پوست به صورت ژنتیکی تعیین می‌شوند  و فرد به صورت ژنتیکی منافذ بازی روی پوست خود دارد. بنابراین اگر والدین شما منافذ بزرگی دارند، احتمال زیادی وجود دارد که شما نیز آن‌ها را داشته باشید. ژن‌ها می‌توانند باعث شوند که منافذ پوست شما بزرگ شده و در اطراف گونه‌ها، پیشانی و بینی شما باز شوند.

از دست دادن خاصیت ارتجاعی پوست با افزایش سن

پیری اجتناب‌ناپذیر است. با افزایش سن، پوست شما خاصیت ارتجاعی خود را از دست می‌دهد که می‌تواند باعث شود منافذ پوست بزرگ‌تر از حد معمول به نظر برسند. همچنین باعث می‌شود پوست شما کشیده و شل به نظر برسد. منافذ بزرگ شده بخشی طبیعی از فرآیند پیری هستند، زیرا تولید کلاژن در پوست شروع به کاهش می‌کند و باعث می‌شود پوست سفت‌تر شود.

تغییرات هورمونی

تغییرات هورمونی، به ویژه در دوران نوجوانی و بارداری، می‌تواند باعث افزایش ترشح چربی و ایجاد منافذ باز پوست شود. درواقع هورمون‌ها غدد چربی را تحریک می‌کنند و باعث می‌شوند چربی بیشتری ترشح کنند که می‌تواند منافذ روی بینی، پیشانی و گونه‌ها را بزرگ‌تر کند.

کمبود ویتامین A

کمبود ویتامین A یکی از دلایل شایع باز شدن منافذ پوست است. ویتامین A نقش مهمی در تقویت گردش سلولی ایفا می‌کند، که به پاکسازی منافذ کمک می‌کند. وقتی ویتامین A کافی دریافت نمی‌کنید، ممکن است منافذ پوست شما مسدود یا بزرگ شوند. برای حفظ سلامت پوست و به حداقل رساندن اندازه منافذ، مطمئن شوید که ویتامین A کافی را از غذاهایی مانند سیب‌زمینی شیرین، هویج، سبزیجات برگ‌دار و کلم پیچ دریافت می‌کنید. همچنین می‌توانید با مشورت پزشک از یک مولتی‌ویتامین باکیفیت ویتامین A استفاده کنید.

مصرف غذاهای شیرین، چرب و ناسالم

غذاهایی که قند زیادی دارند، کربوهیدرات‌های فرآوری شده و چربی‌های اشباع شده می‌توانند باعث باز شدن منافذ پوست شوند. این غذاها التهاب را افزایش می‌دهند که باعث می‌شود پوست بیش از حد لازم سبوم (روغن) تولید کند. روغن اضافی داخل منافذ گیر کرده و آن‌ها را بزرگ می‌کند. علاوه بر این، این غذاهای ناسالم ممکن است به فیبرهای کلاژن و الاستین نیز آسیب برسانند و درنتیجه باعث افتادگی پوست و منافذ بزرگ‌تر شوند.

بهتر است از غذاهای فرآوری شده اجتناب کنید و روی رژیم غذایی غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها، ویتامین‌ها، مواد معدنی و اسیدهای چرب امگا 3 تمرکز کنید. مصرف یک رژیم غذایی متعادل می‌تواند به بهبود سلامت کلی پوست شما، کاهش التهاب و باز نگه داشتن منافذ پوست کمک کند.

چطور از ایجاد منافذ باز پوستی جلوگیری کنیم؟

حقیقت این است که عوامل ارثی و سن و سال نقش زیادی بر پوست ما دارند و در بسیاری از مواقع نمی‌توان از بروز منافذ باز پوست جلوگیری کرد. اما به‌طورکلی داشتن یک روتین پوستی مناسب و انجام اقدامات پیشگیرانه می‌تواند به شما کمک کند تا اندازه این منافذ را کاهش دهید و پوست زیباتری داشته باشید. در ادامه به مهم‌ترین روش‌های جلوگیری از منافذ باز پوستی اشاره شده است.

• لایه‌برداری پوست
• شستشوی منظم پوست
• استفاده از کرم‌های ضد آفتاب
• استفاده از کرم‌های مرطوب‌کننده
• استفاده از محصولات تقویت‌کننده کلاژن‌دار

سوالات متداول