مشکل خشک شدن پوست در دوران بارداری بسیار رایج است، بنابراین اگر متوجه خشک شدن پوست خود شدید، نگران نباشید. خشکی پوست در اوایل بارداری و سه ماهه اول معمولا شایع‌تر است. این مشکل می‌تواند از سه ماهه اول شروع شود و در برخی خانم‌ها در طول بارداری ادامه پیدا کند. علائم خشک شدن پوست در دوران بارداری نه تنها در ناحیه شکم ، بلکه در صورت، ران‌ها، بازوها و سینه‌ها و حتی صورت نیز ظاهر می‌شوند.
در طول سه ماهه سوم ورم بیش از حد می‌تواند پوست را کشیده و باعث خشکی و ترک خوردن آن شود. این وضعیت که ادم نامیده می‌شود، ممکن است به برآمدگی‌های خارش دار قرمز روی شکم منجر شود.
دلیل خشکی پوست در بارداری
در دوران بارداری، معمولاً ناشی از تغییرات هورمونی است که رطوبت و خاصیت ارتجاعی پوست را از بین می‌برد. تغییرات هورمونی، از جمله افزایش حجم خون، موجب خشک شدن پوست در بارداری می‌شوند، زیرا این عوامل بر تعادل رطوبت پوست تاثیر می‌گذارند. دلایل دیگری بر خشک شدن پوست در بارداری موثر هستند که در ادامه به آن‌ها اشاره شده است.
افزایش مقدار خون و مایعات بدن
به دلیل حجم اضافی خون و آب مورد نیاز برای نگهداری کودک در حال رشد، رطوبت پوست کاهش پیدا می‌کند. این افزایش حجم خون موجب خشک شدن پوست به خصوص در اندام‌هایی مانند بازوها و پاها می‌شوند. از همین رو یکی از عوامل موثر بر خشکی پوست ران در بارداری همین افزایش مقدار مایعات و خون در بدن است.
از دست دادن خاصیت ارتجاعی پوست
خشکی پوست بدن در بارداری می‌تواند به دلیل کاهش خاصیت ارتجاعی پوست ایجاد شود. پوست شما با بزرگ شدن جنین در حال رشد کشیده می‌شود و همان‌طور که پوست شما کشیده می‌شود، خاصیت ارتجاعی و رطوبت خود را از دست می‌دهد که گاهی منجر به ترک خوردن پوست می‌شود.
مصرف آب به مقدار کم
مقدار آب مورد نیاز بدن شما در دوران بارداری افزایش می‌یابد و عدم مصرف آب به مقدار کافی موجب تشدید علائم خشکی پوست در بارداری می‌شود. سعی کنید در دوران بارداری از آب بیشتری استفاده کنید.
خشک بودن هوا
اگر در ماه‌های زمستان باردار شوید، عوامل درونی می‌تواند در کنار سطوح کم رطوبت، هوای سرد و خشکی هوا این مشکل پوستی را در شما تشدید کند. درواقع خشکی هوا در کنار عوامل هورمونی و افزایش حجم خون همگی موجب می‌شوند تا شما بیشتر از حالت نرمال احساس خشکی را در پوست خود تجربه کنید.
درمان خشکی پوست در بارداری
در دوران بارداری می‌تواند آزاردهنده باشد، اما شما می‌توانید با کمک گرفتن از روش‌های خانگی این مشکل را تا حد زیادی کنترل کنید. اگر خشکی پوست شما بعد از مدتی تشدید شد، بهتر است با متخصص زنان و زایمان یا پزشک خود صحبت کنید.
برای مبارزه با از دست دادن رطوبت پوست، باید حداقل دو بار در روز (صبح و شب) از محصولات مرطوب کننده استفاده کنید. سعی کنید در این دوران از محصولات معطر استفاده نکنید، زیرا پوست خشک معمولاً حساس است و اسانس‌های موجود در این محصولات ممکن است برای پوست شما مضر باشند. در ادامه می‌توانید با روش‌های موثر برای درمان آن در بارداری آشنا شوید.
لایه‌برداری پوست
لایه‌برداری به حذف سلول‌های مرده پوست از لایه بیرونی پوست شما کمک می‌کند. قبل از لایه‌برداری، پوست خود را با یک پاک‌کننده ملایم غیر صابونی بشویید تا لایه‌برداری موجب تحریک پوست نشود. کسانی که پوست خشکی دارند فقط یک یا دو بار در هفته لایه‌برداری کنند.
محدود کردن زمان حمام کردن
دوش گرفتن یا حمام طولانی و داغ می‌تواند چربی طبیعی پوست را از بین ببرد و باعث کم آبی پوست شود. برای حمام کردن از آب ولرم استفاده کنید و به یاد داشته باشید که بلافاصله بعد از استحمام از مرطوب کننده استفاده کنید.
نوشیدن آب و مایعات کافی
برای پیشگیری از خشکی پوست در حاملگی باید آب بیشتری در طول روز بنوشید. اگر باردار هستید، باید هر روز حدود هشت لیوان آب میل کنید. اگر احساس می‌کنید به دلیل اینکه مثانه شما تحت فشار کودک است و دائما نیاز دارید به توالت بروید، به آب می‌توانید از غذاهایی با مقدار آب زیاد مانند هندوانه، خیار و اسفناج استفاده کنید.
استفاده از ضدآفتاب
برای محافظت از پوست حساس خود باید از کرم ضد آفتاب با حداقل SPF30 استفاده کنید. مصرف این کرم جلوی خشک شدن و آسیب پوست شما در برابر نور خورشید را می‌گیرد.
استفاده از دستگاه بخور برای درمان خشکی پوست در بارداری
کیفیت هوای خانه شما بر پوست شما تأثیر می‌گذارد و به‌احتمال‌زیاد، خانه شما دارای هوای خشکی است که در آن جریان دارد. سطح ایده آل رطوبت در خانه شما باید بین 40 تا 60 درصد باشد.
برای اندازه‌گیری دقیق سطح رطوبت در خانه خود، از رطوبت‌سنج استفاده کنید. هوای خشک می‌تواند منجر به خشکی چشم، خشکی پوست، اگزما، خارش پوست، خشکی مجرای بینی شود که می‌تواند باعث خونریزی بینی و ترک خوردن لب‌ها شود.
با استفاده از دستگاه مرطوب کننده، هوای خانه را مرطوب کنید. این کار باعث افزایش رطوبت فضای خانه و رفع مشکلات مربوط به خشکی پوست می‌شود.
استفاده از ماسک ماست
یک درمان خانگی در بارداری استفاده از ماست است. ماست سرشار از اسیدلاکتیک و پروتئین است و به سم‌زدایی و آبرسانی پوست شما کمک می‌کنند. این ماسک به حذف سلول‌های مرده پوست کمک می‌کند و از ایجاد چین و چروک‌های پوستی جلوگیری می‌کند.
یک لایه نازک از ماست ساده را با نوک انگشتان خود روی پوست خود ماساژ دهید و بگذارید دو یا سه دقیقه بماند. سپس با آب گرم تمیز کنید و با حوله خشک کنید. می‌توانید برای درمان دست در اوایل بارداری نیز از این ماسک استفاده کنید.
حمام شیر برای درمان خشکی پوست در بارداری
برای درمان آن در ماه اول بارداری می‌توانید حمام شیر را امتحان کنید. اسیدلاکتیک طبیعی موجود در شیر می‌تواند سلول‌های مرده پوست را از بین ببرد و پوست را آبرسانی کند.
برای تهیه یک حمام شیر خانگی، 2 فنجان شیر خشک کامل، 1/2 فنجان نشاسته ذرت و 1/2 فنجان جوش‌شیرین را با هم ترکیب کنید. کل مخلوط را داخل یک ظرف بریزید و برای چند دقیقه پوست خود را به این ترکیب آغشته کنید.
مصرف غذاهای مفید
بهترین روش هیدراته کردن پوست پیروی از یک رژیم غذایی سالم و مفید است و این موضوع در دوران بارداری اهمیت بیشتری دارد. برای جلوگیری از خشکی پوست، حتما از چربی‌های مفید در رژیم غذایی خود استفاده کنید. در ادامه می‌توانید با لیستی از غذاهای مفید برای درمان آن در بارداری آشنا شوید.
- ماهی
- آووکادو
- سیب‌زمینی شیرین
- آجیل
- دانه‌ها (دانه چیا، تخم کدو تنبل، دانه کتان یا تخمه آفتابگردان)
- بلغور جو دوسر
- شکلات تلخ
- نارگیل
- سبزیجات (مخصوصاً هویج، کلم بروکلی و خیار)
- تخم‌مرغ
چه زمانی برای خشکی پوست در بارداری به پزشک مراجعه کنیم؟
خشکی پوست در هفته اول بارداری به دلیل تغییر سطح استروژن ایجاد می‌شود که معمولا با مقداری خارش به ویژه در کف دست همراه است. پس از آن نیز تغییراتی که در بدن ایجاد می‌شود، موجب خشک شدن پوست مادر در این دوران می‌شود. اما در صورتی که خشکی پوست در این دوران با احساس خارش شدید در دست و پا همراه باشد باید به پزشک مراجعه کنید. هر گونه تغییر پوستی جدید که با خارش مشاهده می‌شود باید توسط پزشک ارزیابی شود.
اگر متوجه ضایعاتی مانند برجستگی‌های قرمز روی شکم یا اطراف ناف خود شدید، باید به پزشک خود اطلاع دهید. در صورتی که در دوران بارداری در کنار خارش و خشکی پوست علائم زیر را تجربه می‌کنید، حتما با یک متخصص زنان مشورت کنید.
ادرار تیره
- خستگی
- از دست دادن اشتها
- افسردگی
- مدفوع رنگ روشن
این مشکلات ممکن است علائم کلستاز داخل کبدی بارداری (ICP) باشند. ICP یک اختلال کبدی مرتبط با بارداری است که بر جریان طبیعی صفرا تأثیر می‌گذارد. این مشکل می‌تواند برای کودک شما خطرناک باشد و منجر به مرده زایی یا زایمان زودرس شود. هورمون‌های بارداری عملکرد کیسه صفرا را تغییر می‌دهند و باعث کاهش یا توقف جریان صفرا می‌شوند. این موضوع می‌تواند منجر به تجمع اسید صفراوی شود که به داخل خون می‌ریزد.
سوالات متداول
خشکی پوست صورت در اوایل بارداری معمولا طبیعی است و در برخی افراد تا انتهای بارداری ادامه دارد. این مشکل به دلیل تغییرات هورمونی، افزایش حجم خون و کم شدن خاصیت ارتجاعی پوست ایجاد می‌شود و معمولا با روش‌های خانگی کنترل می‌شود.
در صورتی که خشکی پوست شما با روش‌های خانگی مثل نوشیدن آب بیشتر، استفاده از مرطوب کننده و روغن‌های طبیعی، حمام شیر، ماسک ماست و لایه‌برداری بهبود پیدا نکرد، باید از یک پزشک متخصص پوست برای درمان کمک بگیرید.
برخی قدیمی ما معتقد هستند که خشکی و خارش پوست در بارداری می‌تواند نشانه پسر بودن جنین باشد. اما پزشکان معتقد هستند که خشکی و خارش پوست ارتباطی با جنسیت جنین ندارد و به تغییرات هورمونی و کم شدن خاصیت ارتجاعی پوست مرتبط است.
-