از دیر باز مشاهدات حاکی آن بود که حوادث عاطفی میتوانند برسلامت قلب تاثیرگذار باشند. مطالعاتی درسال 1967 مواردی را گزارش کرده بودند اما آنچه که امروز به نام سندروم قلب شکسته و یا کاردیومیوپاتی ناشی از استرس نامیده میشود از سال 1990 در زمره بیماریهای قلبی طبقه بندی شده است.

این بیماری درسنین بالا درخانم ها شیوع بیشتری دارد و اغلب اما نه همیشه با استرس های جسمی یا روحی همراه و مربوط است علایم سندرم قلب شکسته بسیار شبیه به سکته قلبی است. بیماران ازدرد قفسه سینه و یا تنگی نفس شکایت دارند و در مواردی نیز دچار حالت سنکوب میشوند. در بررسی های اولیه پزشکی نیز تغییراتی در نوار قلب و افزایش آنزیم اختصاصی قلب ( تروپونین ) دیده میشود که بسیار مشابه به سکته قلبی ناشی از انسداد شرایین کرونر است حال آنکه وقتی دراین بیماران آنژیوگرافی عروق کرونر انجام میشود، این عروق سالم و عاری از انسداد قابل توجه هستند.

علت شناسی سندروم قلب شکسته

عوامل متعددی میتوانند درایجاد این عارضه نقش آفرین باشند. درمیان این عوامل، نقش گروهی از هورمونها که در جریان استرس های روحی یا جسمی در جریان خون افزایش میابند به میزان زیادی مورد توجه و مطالعه قرارگرفته است. این گروه از هورمونها باعنوان ( کاتکول آمینها ) نامیده میشوند. درشرایط معمول افزایش این گروه هورمونها درجریان فرآیند استرس، باعث تنظیم و افزایش متناسب فشارخون، تنظیم وافزایش ضربان و قدرت انقباضی قلب و پاسخ متناسب عروق بدن به شرایط استرس زا میشود. به نظر میرسد در افرادی که دچار سندروم قلب شکسته هستند، افزایش نامتناسبی از این هورمونها و یا پاسخ نامتناسب بدن به این افزایش، باعث اختلال درعملکرد عروق بدن، عضله قلب و بخصوص بطن چپ میگردد. بعضی ازمطالعات نقش عوامل ژنتیکی و خانوادگی را در این بیماری مطرح کرده اند. افراد با سابقه بیماری های روحی و عصبی نظیر سابقه بیماری های اضطرابی و تشنج نیزبه میزان بیشتری دچار این بیماری میشوند.

عوامل تنش زای متعددی درارتباط با این سندرم گزارش شده اند. مواردی مانند:

ازدست دادن عزیزان بخصوص به صورت غیرمنتظره، مورد بدرفتاری قرارگرفتن درمحیط خانه، اضطراب شدید، بحث و مجادله عصبانیت، مشکلات شغلی و اقتصادی، تشخیص پزشکی ابتلا به بیماری های خطرناک، بیماری های شدید جسمی نظیرنارسایی تنفسی، عفونت های شدید، و شکستگی یا جراحی.

تشخیص سندروم قلب شکسته

همانطورکه اشاره شد این بیماری معمولا باعلایم درد قفسه سینه و تنگی نفس تظاهر میکند. گروه کمتری ازبیماران ممکن است دچار بی نظمی ضربان قلب، شوک قلبی یا ایست ناگهانی قلبی شوند. درشرح حال گروه قابل توجهی از بیماران میتوان سابقه و ردپای عامل استرس زا را یافت. بعد از اقدامات اولیه شامل نوار قلب و تست آنزیم های قلبی این تشخیص نخست با اکو کاردیوگرافی در این بیماران تایید میشود. لازم به ذکر است که درحدود پانزده درصد موارد کاردیومیوپاتی ناشی از استرس به طور همزمان بیماری عروق کرونر نیز مشاهده میشود.

اقدامات درمانی

مهمترین اقدام درمانی تلاش برای شناسایی و از بین بردن عوامل استرس زاست. درشرایطی که بیماری های جسمی باعث بروز سندروم قلب شکسته شده اند تلاش درکنترل و درمان بیماری زمینه ای میتواند دربهبود وضعیت قلب کمک کننده باشد. در مواردی که مشکلات روحی پیش زمینه این بیماری هستند، شرایط دشوارتر است چون دربعضی از این موارد نظیر از دست دادن عزیزان، تسکین مستلزم گذشت زمان و اقدامات حمایتی طولانی است. درمان قلب شکسته جدای از تسکین روحی نیازمند درمان حمایتی مناسب ازعضله قلبی است.

عاقبت و سیر بیماری

خوشبختانه مشکلات قلبی ناشی از سندروم قلب شکسته درصورت تشخیص صحیح و به موقع و درمان مراقبتی مناسب و با برطرف شدن عامل استرس زا می توانند درعرض چند هفته بهبود یابند. عواملی مثل دیابت، فشارخون، سن بالا، افزایش چربی خون، مصرف سیگار و عدم فعالیت فیزیکی مناسب می توانند باعث انسداد سرخرگهای کرونر و سکته قلبی شوند و از دیگرسو  آزردن احساسی قلب نیز می تواند کارکرد قلب را حتی وقتی رگها هنوز باز و سالم هستند دچار وقفه و اختلال کند. با درمان مناسب قند و فشار و چربی خون، با مصرف نکردن دخانیات، با ورزش متناسب و با همدلی و آرامش و صبوری و عشق ورزیدن با قلبهایمان مهربان باشیم.