در این مقاله قصد داریم در مورد زندگی نباتی صحبت کنیم و از نزدیک با مفهوم زندگی نباتی، تفاوت آن با کما، ارتباط زندگی نباتی با مرگ مغزی، سطح هوشیاری افراد در زندگی نباتی و درصد احتمال برگشت به زندی عادی در این بیماران آشنا شویم.
زندگی نباتی یا حالت ناآگاه و بی‌پاسخ، یک تشخیص خاص عصبی است که در آن فرد دارای ساقه مغزی فعال است اما هوشیاری یا عملکرد شناختی ندارد. افرادی که در حالت ناآگاه و بی‌پاسخ هستند، به تناوب خواب و بیداری را تجربه می‌کنند.
با این حال، حتی زمانی که بیدار هستند، قادر به تعامل با افراد دیگر یا اطراف خود نخواهند بود. زندگی نباتی یک حالت بسیار ناخوشایند و آزاردهنده است که بسیار بعید است شخص درگیر با آن، در ادامه به سطح هوشیاری بالاتر و زندگی عادی برگردد. برای کسب اطلاعات بیشتر و بررسی علل این وضعیت عصبی، تفاوت آن با کما یا مرگ مغزی و نحوه تشخیص و درمان آن، در ادامه مطلب با ما همراه باشید.
زندگی نباتی چیست؟ زندگی نباتی چگونه است؟
اصطلاح وضعیت نباتی (VS) از سال ۱۹۷۲ شناخته شده است. زندگی گیاهی (نباتی) به معنای زندگی کردن و انجام تمام عملکردهای یک ارگانیسم بیولوژیکی، به جز عملکردهای اجتماعی و فکری است. در واقع زندگی نباتی یا VS نقض آگاهی از محیط و شخصیت فرد است که نتیجه از هم گسیختگی عملکردهای قشر مغز و ساختارهای زیر قشری است.
درجه این اختلال توسط متخصص بیماریهای مغز و اعصاب و مراقبتهای ویژه با علائم بالینی و با استفاده از مقیاس‌‌های استاندارد ویژه ارزیابی می‌شود. متأسفانه امروزه علم پزشکی با وجود پیشرفت‌های بسیار بزرگ و بنیادی، روش‌های ابزاری دقیقی برای ارزیابی هوشیاری ندارد؛ اما چیزی که مشخص و اثبات شده، این است که ناتوانی در پاسخ به محرکهای بیرونی قطعاً امکان ادراک آگاهانه این افراد را رد نمی‌کند. ب
نابراین، نمی‌توان به‌طور ۱۰۰ درصدی تعیین کرد که آیا یک فرد دچار شده به زندگی نباتی، گفتار دیگران را درک می‌کند؟ آیا او زندگی درونی جداگانه‌ای دارد؟ آیا او درک می‌کند؟ آیا می‌بیند و می‌شنود؟ و سؤالات این‌چنینی و مشابه.
علائم زندگی نباتی چیست؟
فردی که در حالت ناآگاه و بی‌پاسخ است، آسیب به مغز را تجربه کرده است. این افراد هیچ عملکرد شناختی یا توانایی تفکر ندارند: اما از آنجایی که ساقه مغز این افراد هنوز کار می‌کند، فرد ممکن است به زندگی عادی برگشته و شرایط زیر را تجربه کند:
- تنظیم تنفس و ضربان قلب بدون کمک خارجی و دستگاه‌های مرتبط
- باز و بسته کردن چشم‌ها
- داشتن چرخه خواب و بیداری منظم
- داشتن رفلکس‌‌های اساسی
- حرکت دادن چشم‌ها، پلک زدن یا اشک ریختن
- ناله کردن، غرغر کردن و لبخند زدن
در سمت مقابل، با توجه به آسیب دیدن شدید مغز و از هم گسیختگی کامل رشته مغزی، به‌طور حتم این افراد نمی‌توانند فعالیت‌های زیر را انجام دهند:
- نمی‌توانند اشیا را با چشم دنبال کنند
- به صداها یا دستورات شفاهی پاسخی نمی‌دهند
- نمی‌توانند از طریق چشمک زدن یا اشاره کردن صحبت کرده یا ارتباط برقرار کنند
- نمی‌توانند حرکات هدفدار و خودآگاه انجام دهند
- نمی‌توانند با محیط اطراف خود تعامل داشته باشند
- نمی‌توانند کوچک‌ترین نشانه‌‌هایی از احساس و عواطف انسانی را بروز دهند
- هیچ نشانهای از آگاهی را از خود بروز نمی‌دهند
سطح هوشیاری در زندگی نباتی: زندگی نباتی در فرهنگ عمومی با سکته مغزی، مرگ مغزی و کما یکسان انگاشته می‌شود؛ اما این حالت ناآگاه و بی پاسخ با این شرایط مشابه زیر، اندکی متفاوت است:
- حالت حداقل هوشیار (Minimally conscious state): فرد بین آگاهی و عدم آگاهی به‌صورت متناوب تغییر وضعیت می‌دهد.
- کما (Coma): در حالت کما فرد بیدار و آگاه نیست. در حالی که در زندگی نباتی فرد بیدار است و ممکن است چشمان خود را نیز باز نگه دارد.
- مرگ مغزی (Brain death): در مرگ مغزی آسیب به مغز و ساقه مغز هم‌زمان اتفاق افتاده و کاملاً غیرقابل برگشت است.
- سندرم قفل شدگی (Locked-in syndrome): فرد هوشیار و کاملاً آگاه است اما کاملاً فلج است و قادر به صحبت کردن و حرکت دادن بدن، زبان و چشم خود نیست.
چگونه پزشکان می‌توانند هشیاری یا عدم هوشیاری افراد را تشخیص دهند؟
برای تعیین اینکه آیا فردی هوشیار است یا خیر، باید در اعمال او قصد و عزم وجود داشته باشد. این قصد و عزم نشان می‌دهد که آن‌ها با محیط خارجی خود در ارتباط هستند:
- اگرچه بیمار می‌تواند چشمان خود را باز و بسته کند و حرکات چشمی را انجام دهد؛ اما هیچ هدفی از انجام دادن این کار ندارند. حرکات کاملاً تصادفی، غیرارادی و مستقل از محرکهای بیرونی هستند. به‌عنوان مثال، اگر بیمار چشمانش را باز نگه داشته باشد و شما یک مداد را جلوی چشمان او حرکت دهید، با چشمانش آن مداد را دنبال نخواهد کرد.
- بیمار هیچ حرکت ارادی یا عمدی انجام نمی‌دهد. اگر ژست می‌گیرد یا اندامی را تکان می‌دهند، به این دلیل است که به محرکهای شدید واکنش نشان می‌دهند. به‌عنوان مثال، افراد درگیر به زندگی نباتی می‌توانند در اثر صداهای بسیار بلند، از خود رفلکس‌‌های تعجبی و مبهوت شدگی نشان دهند. باقی حرکات، رفلکس‌‌های ابتدایی هستند، مانند مکیدن، جویدن و بلعیدن و موارد مشابه دیگر.
- این افراد نمی‌توانند صحبت کنند و کلمه‌ای به زبان نمی‌آورند. اگر بیمار سروصدایی ایجاد کند، صدای غرغر یا صداهای ابتدایی خواهد بود.
- اگر دستور شفاهی یا کتبی به آن‌ها داده شود، از آن پیروی نمی‌کنند و نسبت به آن واکنش نشان نمی‌دهند.
- بیمار بی‌اختیاری مدفوع و ادرار دارد.
بنابراین، بیمار از چیزی آگاه نیست، تنها قلب و ریه‌‌های او هستند که در اثر فعالیت ساقه مغز و به‌صورت غیرارادی و ناخودآگاه، به کار خود ادامه دهند. به عبارت دیگر، آن‌ها می‌توانند فشار خون، عملکردهای قلبی و تنفسی خود را در سطح زنده ماندن و ادامه حیات، حفظ کنند.
این حالت چگونه تشخیص داده می‌شود؟
تشخیص وضعیت ناآگاه و بی پاسخ زندگی نباتی نیازمند موارد زیر است:
- وجود یا عدم وجود چرخه خواب و بیداری
- بیان و درک یا عدم درک زبان
- هیچ شواهدی از پاسخ پایدار، تکرارپذیر، هدفمند یا داوطلبانه به تحریک بینایی، صدا، بویایی یا لامسه وجود دارد یا خیر؟
- مشاهده یک ساقه مغزی کارآمد و بدون آسیب که علائم حیاتی بدن را مانند فشار خون، تپش قلب و تنفس را کنترل می‌کند.
برخی از این اطلاعات از مشاهده مستقیم یک متخصص مغز و اعصاب به دست می‌آید و برخی دیگر، نیازمند انجام آزمایش‌ها، تصویربرداری‌ها و تست‌های تعیین میزان هوشیاری و آگاهی فرد هستند. این آزمایش‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- EEG (الکتروانسفالوگرام) برای ارزیابی فعالیت الکتریکی در مغز
- سی تی اسکن یا ام آر آی برای کمک به ارزیابی آسیب به مغز و ساقه مغز
- اسکن PET برای کمک به ارزیابی عملکرد مغز
- حقیقت سنجی
چه چیزی می‌تواند منجر به بروز حالت زندگی نباتی شود؟
در حالت کلی، آسیب حاد مغزی در اثر بیماری، تصادف، مصرف دارو و جراحت‌های مغزی سنگین منجر به ایجاد یک حالت ناآگاه و بی پاسخ ب نام زندگی نباتی در فرد می‌شوند.
آسیب مغزی غیر ضربه ای و زندگی نباتی
این نوع آسیب مغزی زمانی رخ می‌دهد که در اثر اختلال در خون‌رسانی و اکسیژن‌رسانی، مغز از دریافت مقادیر غنی و کافی اکسیژن محروم مانده یا بافت مغز آسیب دیده باشد. برخی از دلایل این امر عبارت‌اند از:
- مصرف بیش از حد دارو
- اختلالات دارویی شدید
- آنسفالیت
- حمله قلبی
- مننژیت
- نزدیک شدن فرد به حالت غرق شدن و خفگی کامل
- مسمومیت غذایی و دارویی
- آنوریسم پاره شده در مغز
- استنشاق دود
- سکته
زندگی نباتی در اثر آسیب مغزی تروماتیک (TBI)
این نوع آسیب مغزی نتیجه آسیبی است که ضربات قوی و سنگین به مغز وارد می‌کنند. آسیب مغزی تروماتیک در حالات زیر می‌تواند اتفاق بیفتد.
- تصادف شدید با اتومبیل
- سقوط از ارتفاع زیاد
- حادثه در محل کار یا حادثه ورزشی
- حمله مغزی
زندگی نباتی به دلیل آسیب مغزی پیشرونده
این آسیب مغزی ممکن است به دلیل شرایط زیر در بدن اتفاق بیفتد:
- بیماری آلزایمر
- تومور مغزی
- بیماری پارکینسون
آیا زندگی نباتی درمان دارد؟ آیا درمان زندگی نباتی در طب سنتی وجود دارد؟
متأسفانه هیچ درمان دارویی، سوزنی، سنتی و خانگی واقعی برای زندگی نباتی وجود ندارد. در عوض، تمرکز کادر درمان بر مراقبتهای حمایتی خواهد بود تا عملکرد مغز بهبود یابد. فرد از نظر تغییرات یا علائم بهبود به‌دقت تحت نظر خواهد بود. علاوه بر این، پزشکان اقداماتی را برای جلوگیری از عوارض احتمالی انجام خواهند داد، اقداماتی مانند موارد ذکرشده در لیست زیر:
- جلوگیری از تشکیل عفونت در بدن
- پنومونی
- مراقبت‌هایی برای نارسایی تنفسی
مراقبتهای حمایتی ممکن است شامل موارد زیر نیز باشد:
- تعبیه کردن یک لوله تغذیه برای تامین مواد مغذی بدن فرد مبتلا به زندگی نباتی
- تغییر موقعیت و وضعیت بدن فرد مبتلا به‌طور منظم، برای جلوگیری از زخم‌ها فشاری و زخم بستر
- انجام فیزیوتراپی برای تمرین ملایم مفاصل
- انجام کارهای مراقبتی از پوست بیمار
- بهداشت دهان
- مدیریت عملکرد روده و مثانه
متخصصان مختلف ممکن است اعضای خانواده را در تلاش برای تحریک حواس و تحریک پاسخ، از طریق انجام دادن فعالیت‌های زیر، تشویق به مشارکت کنند:
- صحبت کردن با فرد مبتلا به زندگی نباتی در مورد چیزهایی که با آن‌ها آشنا هستند (مانند خاطرات، علایق و وابستگی‌ها)
- پخش موسیقی، تلویزیون یا فیلم‌‌های مورد علاقه
- نمایش تصاویر خانوادگی
- اضافه کردن گل‌‌ها، عطرهای مورد علاقه یا رایحه‌‌های دیگر به اتاق فرد مبتلا
- نوازش کردن بدن، دست یا بازوی فرد مبتلا
روند درمان افراد مبتلا به زندگی نباتی در یک بیمارستان مراقبتهای پزشکی انجام می‌شود؛ اما در برخی موارد، فرد ممکن است به خانه سالمندان یا سایر مراکز مراقبتهای طولانی مدت منتقل شود.
مرگ مغزی در مقابل کما؛ تفاوت چیست؟
همان‌طور که اشاره شد، بسیاری از مردم کما، زندگی نباتی و مرگ مغزی را یکسان می‌دانند اغلب دربیان تفاوت‌های این سه واژه ناتوان هستند. اول از همه، باید بدانید که بیمارانی که دچار مرگ مغزی می‌شوند در کما نیستند و بیمارانی که در کما هستند ممکن است به سمت مرگ مغزی پیشروی کنند.
مغز در هر ثانیه تعداد زیادی فعالیت اساسی، ضروری و بنیادی را انجام می‌دهد و یک عضو بسیار پیچیده است. مغز نه تنها فرآیند تفکر و حرکات ارادی فرد را کنترل می‌کند، بلکه حرکات غیرارادی و سایر عملکردهای حیاتی بدن را نیز کنترل می‌کند.
این عملکردها شامل حواس شنوایی، بویایی، بینایی و لامسه، تنظیم دمای بدن، فشار خون، تنفس و ضربان قلب است (اگرچه قلب می‌تواند بدون مغز در حالت پاسخ خودکار به تپش خود ادامه دهد. مغز همچنین هورمون‌‌هایی را برای کنترل عملکرد اندام‌‌های فردی تولید می‌کند. به‌عنوان مثال، تولید هورمون ضد ادرار (ADH) در مغز انجام می‌شود. این هورمون برای تغلیظ ادرار در کلیه‌‌ها تولید می‌شود و در نتیجه از کم‌آبی بدن محافظت می‌کند.
مرگ مغزی
مرگ مغزی به‌عنوان توقف غیرقابل برگشت تمام عملکردهای مغز از جمله ساقه مغز تعریف می‌شود. در مرگ مغزی، تحت هیچ شرایطی دیگر امیدی به بازگشت فرد به زندگی عادی و افزایش سطح هوشیاری وجود ندارد. در مرگ مغزی بیمار در خواب کامل فرو رفته و چرخه خواب و بیداری را دیگر تجربه نمی‌کند. تشخیص بالینی مرگ مغزی در صورت وجود شرایط بالینی زیر قابل انجام است:
- عملکرد مغز به‌طور کامل متوقف شده است. این بدان معنی است که هیچ واکنش رفتاری یا بازتابی در بالای نخاع وجود ندارد.
- عملکردهای ساقه مغز به‌طور کامل متوقف شده است. مردمک‌‌های چشم غیرفعال، عدم پاسخ‌‌های چشمی، عدم وجود احساس در صورت و پاسخ‌‌های حرکتی، فقدان سرفه و رفلکس‌‌های تهوع برخی از فعالیت‌های ساقه مغز هستند.
- بیمار باید در حالت آپنه کامل باشد. عدم وجود تنفس خودبه‌خود در پاسخ به یک محرک هیپرکربیک به مفهوم آپنه کامل بیمار است.
کما
کما به حالتی از نارسایی مغزی عمومی اشاره دارد که با افسردگی شدید سطح هوشیاری مشخص می‌شود. کما از نظر ظاهری شبیه خواب است؛ اما از نظر فیزیولوژیکی بسیار متفاوت است. خواب با فعالیت الکتریکی بسیار سازمان‌یافته و پیچیده مغز مشخص می‌شود و به‌راحتی می‌توان آن را معکوس کرد.
با تحریک می‌توان فرد خوابیده را به‌سرعت به حالت هوشیاری کامل برانگیخت. در مقابل، کما با کند شدن و کاهش فعالیت الکتریکی مغز مشخص می‌شود و حاکی از نقص عصبی است. هرچقدر هم که بیمار تحریک شود، او قادر به هوشیاری کامل نیست. در حالت کما بیمار خواب است و هیچ درکی از محیط بیرونی و اطراف خود ندارد. احتمال بازگشت به بیداری و افزایش سطح هوشیاری در کما کاملاً وجود دارد.
هر آسیب جدی به هر دو نیمکره مغز یا ساقه مغز می‌تواند باعث کما شود. همه علل کما را می‌توان به دو دسته اصلی تقسیم کرد: دسته ساختاری مانند ضربه، خونریزی و سکته مغزی و دسته سمی/متابولیک مانند مصرف بیش از حد دارو و کمبود اکسیژن.
تفاوت این دو گروه در این است که یک بیمار کما عمیق معمولاً نیاز به مراقبت در بیمارستان دارد، در حالی که یک بیمار در حالت زندگی نباتی می‌تواند در محیط خانه نیز تحت مراقبت قرار بگیرد. فردی که در حالت زندگی نباتی قرار دارد، نسبت به یک بیمار در کمای عمیق، عملکرد پایین‌تر مغز و اندکی عملکرد ساقه فوقانی مغز بیشتری را تجربه خواهد کرد. کما در برخی مواقع نوعی پاسخ از طرف خود مغز برای به حداقل رساندن فعالیت‌های فیزیولوژولی برای محافظت از مغز است.
در هر صورت، بیمار از نظر قانونی زنده تلقی می‌شود. بیمارانی که در کما هستند علائم عصبی دارند. میزان فعالیت مغز متغیر است و معاینات بالینی گسترده‌ای روی این بیماران انجام می‌شود. پزشک یا پزشکان بیمار را برای هرگونه نشانهای از خروج تکانه الکتریکی از مغز در نتیجه یک محرک خارجی، تحت بررسی دائمی قرار می‌دهند.
زندگی نباتی
حالت زندگی نباتی پایدار شرایط مزمنی را توصیف می‌کند که تقریباً همیشه پس از کما ظاهر می‌شود. این شرایط شامل بازگشت بیداری (مثلاً باز شدن چشم)، رخ دادن چرخه منظم خواب و بیداری و حرکات رفلکسی و واکنشی مانند مکیدن، پاسخ‌‌های چهره و چنگ زدن، همراه با فقدان کامل فعالیت شناختی یا ذهنی از هر نوع است. حالت رویشی توسط عملکرد سالم ساقه مغز و مناطق عمیق‌تر، به‌عنوان مثال قشر زیرین مغز، بدون فعالیت خود مغز ایجاد می‌شود.
زندگی نباتی پایدار به وضعیت اشاره‌شده در شکل دائمی آن اشاره دارد و به بیمارانی اطلاق می‌شود که پس از یک آسیب مغزی شدید، برای دوره‌‌های طولانی (گاهی سال‌‌ها) بدون هیچ‌گونه علائم بهبود فعالیت‌های بیرونی ذهنی، زنده می‌مانند. در حالی که این بیماران بیدار و اغلب هوشیار به نظر می‌رسند، هیچ تعامل معنادار و قابل تشخیصی با محیط خود ندارند. بازیابی هوشیاری پس از یک سال در حالت زندگی نباتی بسیار نادر است.
عوارض زندگی نباتی
به دلیل عدم تحرک تقریباً کامل بیماران در VS، انقباضات مفصلی، زخم بستر و پنومونی احتقانی ایجاد می‌شود. نیاز به کاتتریزاسیون مداوم مثانه باعث خطر عفونت دستگاه ادراری با ایجاد پیلونفریت، اوروسپسیس می‌شود. این عوارض ممکن است باعث مرگ بیمار شود. مرگ ناگهانی برای بیماران در حالت زندگی نباتی کاملاً ممکن است. مراقبت دقیق، پیشگیری از زخم بستر و درمان حمایتی منظم می‌تواند از بروز عوارض شدیدتر جلوگیری کرده و طول عمر بیمار را افزایش دهد.
پیش آگاهی و پیشگیری از زندگی نباتی
نتیجه VS به علت وقوع، سن بیمار، مدت کمای قبلی و دوره هوشیاری رویشی بستگی دارد. فعالیت حرکتی در بیماران جوان‌تر، سریع‌تر رخ می‌دهد. سطح عملکرد قشرهای مختلف مغزی هرگز به سطح قبلی و قبل از زندگی نباتی برنمی‌گردد و در بیشتر موارد، ناتوانی شدید ذهنی و جسمی مشاهده می‌شود.
در حالت کلی، پیشگیری از VS شامل پیشگیری از TBI، فجایع عروقی، مسمومیت بیرونی، عفونت‌‌های عصبی و اصلاح به‌موقع اختلالات متابولیک است.
چه می‌شود اگر در دوران بارداری زندگی نباتی اتفاق بیفتد؟
آسیب مغزی که منجر به یک وضعیت ناآگاهانه و بی پاسخ می‌شود، ممکن است برای هرکسی اتفاق بیفتد. هنگامی که این اتفاق در دوران بارداری رخ می‌دهد، نیاز به ارزیابی دقیق مادر و نوزاد دارد. در این حالت به احتمال زیاد نوزاد بدون هیچ مشکلی متولد خواهد شد؛ اما مادر ممکن است در همان حالت عصبی بماند و به سطح هوشیاری کامل برنگردد.
تصمیم‌گیری اعضای خانواده
فردی که در این حالت عصبی قرار دارد، می‌تواند برای چندین دهه زنده بماند؛ اما بیشتر افراد فقط چند سال زنده می‌مانند. به‌عنوان یکی از اعضای خانواده، ممکن است مجبور شوید تصمیمات مهم زیادی در مورد مراقبت از این بیماران بگیرید:
- پیدا کردن خانه سالمندان یا مرکز نگه‌داری و مراقبت مناسب
- توجه به جنبه‌‌های مالی مراقبت طولانی مدت
- تصمیم‌گیری در مورد حمایت از زندگی شامل ونتیلاتورها، لوله‌‌های تغذیه و سایر اقداماتی که برای زنده نگه داشتن یک فرد استفاده می‌شود
- تصمیم‌گیری برای اهدای عضو بیمار
پیش‌بینی وضعیت افراد در زندگی نباتی
افرادی که در یک حالت ناآگاه و بی پاسخ هستند، می‌توانند به یک حالت پایدار با حداقل آگاهی، پیشرفت کرده و به نوعی از زندگی نباتی خارج شوند. برخی از بیماران به تدریج به هوش می‌آیند و برخی دیگر به تدریج، تمام عملکرد مغز را از دست خواهند داد. هیچ راهی برای پیش‌بینی دقیق اینکه چه کسی بهبود می‌یابد و چه کسی در همان حالت باقی خواهد ماند، وجود ندارد. بهبودی بیمار به موارد زیر بستگی دارد:
- نوع و شدت آسیب
- سن فرد
- چه مدت فرد در حالت زندگی نباتی بوده است
- مدت زمان کما و بی‌هوشی قبلی
هنگامی که یک حالت عصبی ناآگاه و بی پاسخ بیش از ۴ هفته طول بکشد، به آن حالت نباتی پایدار (PVS) می‌گویند. در میان افراد مبتلا به TBI که به مدت یک ماه در وضعیت عصبی ناآگاه و بی پاسخ باقی می‌مانند، حدود ۵۰ درصد هوشیاری خود را به دست می‌آورند. بهبودی ممکن است برای افرادی که دچار بیماری یا آسیب مغزی غیرتروماتیک شده‌اند، دشوارتر باشد.
اگر دلیل رخ‌دادن زندگی نباتی یکی از موارد زیر باشد، به‌عنوان PVS در نظر گرفته می‌شود:
- ناشی از آسیب مغزی غیرتروماتیک بوده و بیش از ۶ ماه طول کشیده است.
- به‌دلیل TBI بوده و بیش از ۱۲ ماه طول کشیده است.
افرادی که بعد از مدتی طولانی به هوش می‌آیند، ممکن است به‌دلیل آسیب مغزی دچار ناتوانی‌‌های شدید شوند.
بعد از زندگی نباتی چه انتظاری باید داشت؟
اولین نشانه‌‌های بهبودی ممکن است پیروی از یک دستورالعمل ساده باشد، مانند فشار دادن دست همراه توسط بیمار. ممکن است فرد با تکان دادن سر، دست‌بردن به چیزی یا اشاره‌کردن، سعی در برقراری ارتباط کند. روند پیشرفت و بهبود علائم بیمار می‌تواند در یک دوره متوقف شده و مجدد از سر گرفته شود. کیفیت بهبودی از فردی به فرد دیگر متفاوت است. پس از ارزیابی کامل توسط متخصص بیماریهای مغز و اعصاب، پزشک می‌تواند اطلاعات بیشتری در مورد وضعیت کلی بیمار و کارهایی که می‌توانید برای کمک به او انجام دهید، ارائه دهد.
اگر به‌دنبال ویزیت دکتر مغز و اعصاب آنلاین هستید، می‌توانید با مراجعه به وب‌سایت یا اپلیکیشن پذیرش ۲۴ نوبت خود را از هر پزشک متخصص و هر بیمارستان و مرکز درمانی، در هر تاریخ و ساعت دلخواهی رزرو کنید. پذیرش ۲۴ یک سامانه آنلاین خدمات پزشکی است که تمام خدمات خود را به‌صورت آنلاین، تلفنی و رایگان در اختیار کاربران قرار می‌دهد.
سؤالات متداول
۱. سطح هوشیاری زندگی نباتی چند است؟
سطح هوشیاری زندگی نباتی بسته به شرایط بیمار متفاوت خواهد بود. نظر دقیق به معاینه پزشک و انجام چند تست و آزمایش نیاز دارد.
۲. علائم بیرون امدن از زندگی نباتی چیست؟
اولین نشانه‌‌های بهبودی ممکن است پیروی از یک دستورالعمل ساده باشد، مانند فشار دادن دست همراه توسط بیمار. ممکن است فرد با تکان‌دادن سر، دست‌بردن به چیزی یا اشاره‌کردن، سعی در برقراری ارتباط کند.
۳. ایا زندگی نباتی قابل برگشت است؟
بله، خوشبختانه زندگی نباتی برگشت دارد و ممکن است سطح هوشیاری بیمار افزایش پیدا کند.
۴. زندگی نباتی بعد از سکته مغزی چگونه است؟
کیفیت زندگی نباتی بیمار و علائم حیاتی وی به شدت آسیب به مغز و ساقه مغز بستگی دارد.
۵. زندگی نباتی تا کی ادامه دارد؟
پاسخ دقیقی برای این سؤال وجود ندارد. نظر دقیق‌تر توسط پزشک متخصص و انجام آزمایش قابل ارائه است. ممکن است بیمار هرگز از این حالت خارج نشود.
۶. فرق زندگی نباتی با مرگ مغزی چیست؟
در مرگ مغزی، فعالیت مغز و ساقه مغز به‌طور کامل متوقف می‌شود و دیگر امیدی به بازگشت به زندگی وجود ندارد. در حالی که در زندگی نباتی، بیمار هنوز فعالیت مغزی و ساقه مغزی دارد و ممکن است به زندگی عادی برگردد.
۷. زندگی نباتی چه مدت طول میکشد؟
در پاسخ به سؤال زندگی نباتی چقدر طول میکشد، باید گفت که نظر دقیق‌تر توسط پزشک متخصص و انجام آزمایش قابل ارائه است. ممکن است بیمار هرگز از این حالت خارج نشود.
۸. بیمار زندگی نباتی چه مشخصاتی دارد؟
علائم حیاتی اصلی مانند تنظیم تنفس، چرخه خواب و بیداری، تپش قلب و فشار خون در بیمار وجود دارند؛ اما بیمار هیچ واکنشی به محیط خارجی و محرکهای بیرونی نشان نخواهد داد.
۹. آیا زندگی نباتی بعد از کما ادامه دارد؟
زندگی نباتی و کما در برخی موارد با یکدیگر متفاوت هستند که در متن توضیح داده شده است.
۱۰. آیا این امکان وجود دارد که بیمار بهبود نیابد؟
متأسفانه بله. در بسیاری موارد، بعید است که این بیماران بهبود یابند. پزشکان و بستگان باید در مورد نحوه درمان بیمار مشورت کنند.
سخن پایانی
وضعیت عصبی ناآگاه و بی پاسخ به معنای مرگ مغزی نیست! ساقه مغز بیمار هنوز فعالیت می‌کند و وی دارای چرخه خواب و بیداری منظم است؛ اما از محیط اطراف خود بی‌خبر بوده و نمی‌تواند با آن تعامل داشته باشد. این حالت عصبی معمولاً به‌دنبال کما رخ می‌دهد. درمان عمدتاً شامل مراقبتهای حمایتی است و بهبودی تا حد زیادی به میزان آسیب وارده به مغز بستگی دارد.
-