آندومتریت وضعیتی است که پوشش داخلی رحم التهاب پیدا می‌کند. معمولا علت آن عفونت است. اگر شما هم علائم التهاب رحم را دارید یا پزشک این بیماری را تشخیص داده است، در این مطلب همراه ما باشید. در ادامه توضیح می‌دهیم که علائم این عارضه چیست؟ چرا برخی خانم‌ها به این بیماری مبتلا می‌شوند؟ پزشک چگونه آن را تشخیص داده و چه راه‌هایی برای درمان آن وجود دارد؟ در صورت عدم درمان ممکن است چه عوارضی در بدن ایجاد شود و چگونه می‌توان از آن پیشگیری کرد؟
آندومتریت (التهاب رحم) چیست؟
آندومتریت التهاب و تحریک پوشش داخلی رحم (آندومتر) است. اصلی‌ترین علت این بیماری عفونت بوده و باید به‌موقع درمان شود. عفونت رحم باعث آسیب به بافت پوشش داخلی رحم شده و این بافت ملتهب می‌شود. زنان ممکن است به دو نوع بیماری اندومتریت حاد یا مزمن مبتلا شوند. علائم نوع حاد بیماری ناگهانی شروع شده و کوتاه‌مدت است. اما در افرادی که به نوع مزمن بیماری مبتلا می‌شوند، علائم طولانی‌مدت ادامه داشته یا به طور مکرر نشانه‌های بیماری ظاهر می‌شود.
این بیماری تهدیدکننده زندگی نیست. اما اگر به‌موقع درمان نشود، ممکن است عوارض جبران‌ناپذیری ایجاد کند. این بیماری روی اندام‌های تناسلی، باروری و سلامت عمومی بدن تاثیر می‌گذارد.
اصلی‌ترین علت آندومتریت یا التهاب پوشش داخلی رحم عفونت است که علائمی مانند تورم شکم، خونریزی و ترشحات غیرطبیعی واژن، درد و ناراحتی در هنگام دفع مدفوع، یبوست و درد لگن و زیر شکم را ایجاد می‌کند.
علائم آندومتریت
بیماری آندومتریت ممکن است علائم زیر را ایجاد کند.
- تورم شکم
- خونریزی غیرطبیعی واژن
- ترشحات غیرطبیعی واژن
- یبوست
- درد و ناراحتی هنگام اجابت مزاج
- تب
- احساس بیماری
- درد لگن، درد زیر شکم و درد در ناحیه رکتوم
علائم آندومتریت بعد از زایمان
معمولا بعد از زایمان اولین علامت التهاب رحم درد زیر شکم و حساسیت رحم است. ممکن است در ۲۴ تا ۷۲ ساعت اول بعد از زایمان تب هم داشته باشید. علائم شایع دیگر شامل لرز، سردرد، احساس کسالت و بی‌اشتهایی می‌شود.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر دچار علائم ذکر شده هستید، حتما برای بررسی و تشخیص علت آن به دکتر زنان مراجعه کنید. به‌ویژه اگر زایمان یا سقط جنین داشته‌اید، دستگاه IUD در رحم قرار داده‌اید یا جراحی روی رحم یا دهانه رحم انجام داده‌اید.
در صورت بروز علائم آندومتریت به کدام دکتر مراجعه کنیم؟
علت آندومتریت
مهم‌ترین علت ایجاد این بیماری عفونت است. هر یک از شرایط زیر ممکن است عفونت را ایجاد کرده و باعث التهاب رحم شود.
- بیماری‌های مقاربتی مانند کلامیدیا و سوزاک
- بیماری سل
- عفونت ناشی از باکتری‌های طبیعی واژن (ترکیبات طبیعی باکتری در واژن همه خانم‌ها وجود دارد. اما گاهی ممکن است این ترکیب طبیعی به دلیلی تغییر کند.)
عوامل خطر آندومتریت
برخی عوامل احتمال ابتلا به آندومتریت را افزایش می‌دهند و مسیر ورود باکتری‌ها به رحم را فراهم می‌کنند. رایج‌ترین عواملی که خطر التهاب رحم را افزایش می‌دهند، عبارتند از:
- زایمان به‌ویژه زایمان طولانی یا سزارین
- سقط جنین
- هیستروسکوپی
- قراردادن دستگاه IUD داخل رحم
- کورتاژ (خراش دادن رحم)
- بیوپسی آندومتر.
به نقل از healthline در رابطه با ابتلا به بیماری اندومتریت همزمان با سایر بیماری‌های لگن:
آندومتریت ممکن است با سایر بیماری‌های مربوط به لگن ایجاد شود. در برخی مواقع شخص همزمان دچار التهاب رحم و التهاب دهانه رحم (سرویسیت) می‌شود. در این شرایط علائم می‌تواند خفیف تا شدید باشد. گاهی هم هیچ علامتی وجود ندارد.
زایمان‌های سخت یا سزارین، سقط جنین، کورتاژ، بیوپسی آندومتر و گذاشتن دستگاه IUD از عوامل خطر التهاب آندومتر هستند.
تشخیص آندومتریت
برای تشخیص بیماری التهاب رحم ابتدا پزشک در مورد سوابق پزشکی و عادات جنسی شما سوالاتی می‌پرسد. پزشک باید احتمال ابتلا به بیماری‌های عفونی یا بیماری‌های مقاربتی را بررسی کند. سپس معاینه لگن انجام می‌شود. در این معاینه متخصص زنان علائم حساسیت و ترشح را بررسی می‌کند.
برای کمک به تایید این تشخیص ممکن است آزمایش‌های دیگری تجویز شود. از جمله:
- نمونه‌برداری از دهانه رحم یا کشت این بافت برای تشخیص باکتری‌هایی مانند کلامیدیا و گونوکوک (باکتری عامل سوزاک)
- بیوپسی آندومتر برای بررسی بافت پوشش داخلی رحم
- لاپاراسکوپی برای مشاهده داخل شکم و لگن
- مشاهده ترشحات واژن زیر میکروسکوپ
- آزمایش خون برای بررسی میزان رسوب گلبول‌های قرمز (ESR) و اندازه‌گیری تعداد گلبول‌های سفید (WBC) (در بیماری اندومتریت این دو فاکتور افزایش پیدا می‌کنند.)
به نقل از my.clevelandclinic در رابطه با تشخیص آندومتریت با سونوگرافی:
گاهی پزشک برای تشخیص التهاب رحم آزمایش سونوگرافی را تجویز می‌کند. ممکن است پوشش رحم در سونوگرافی ضخیم‌تر یا نامنظم‌تر به نظر برسد. اما این علامت به‌تنهایی نشانه اندومتریت نیست. شرایط مختلفی می‌توانند باعث ظاهر غیرطبیعی دیواره رحم شوند.
درمان آندومتریت (التهاب رحم)
برای درمان آندومتریت پزشک داروهای آنتی‌بیوتیک تجویز می‌کند. داروهای خود را به طور کامل مصرف کنید تا عفونت از بین برود. ممکن است بعد از چند روز استفاده از دارو علائم شما برطرف شود. در این شرایط خودسرانه دارو را قطع نکنید.
اگر علت التهاب رحم ابتلا به بیماری مقاربتی باشد، همسر شما هم نیاز به آزمایش خواهد داشت و احتمالا باید درمان شود. در این مدت ممکن است پزشک رابطه جنسی را منع کند.
اگر علائم اندومتریت شدید باشد با بلافاصله بعد از زایمان دچار این عارضه شده باشید، احتمال دارد برای درمان در بیمارستان بستری شوید. در موارد جدی یا پیچیده مایعات داخل وریدی تزریق می‌شوند.
حتما بعد از اتمام داروها به پزشک مراجعه کنید. برخی مواقع ممکن است داروهای آنتی‌بیوتیک عفونت را از بین نبرند. در این صورت احتمال عوارض جدی مانند ناباروری وجود دارد.
برای درمان بیماری آندومتریت باید به کدام تیم پزشکی مراجعه کرد؟
اگر آزمایش‌ها و معاینات نشان داده‌اند که دچار التهاب رحم هستید، باید برای درمان سریعا اقدام کنید. درمان این بیماری توسط متخصص زنان و زایمان یا دکتر ماما انجام می‌شود. شما می‌توانید از طریق سایت دکترتو با این پزشکان در ارتباط باشید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره تلفنی با دکتر زنان وجود دارد.
اگر این عفونت درمان نشود یا داروهای آنتی‌بیوتیک روی آن جواب ندهند، ممکن است عوارض و بیماری‌های جدی در پی داشته باشد. برخی از مهم‌ترین عوارض اندومتریت عبارتند از:
- ناباروری
- پریتونیت لگنی (عفونت عمومی لگن)
- تجمع چرک یا آبسه در لگن و رحم
- سپتی سمی (ورود باکتری به خون)
- شوک سپتیک (عفونت خونی شدید که باعث فشارخون بسیار پایین می‌شود.)
آندومتریت مزمن عفونت با درجه پایین تولید می‌کند و معمولا هیچ علامتی ظاهر نمی‌شود. اما بااین‌حال می‌تواند منجر به ناباروری شود.
اگر این عفونت درمان نشود یا داروهای آنتی‌بیوتیک روی آن جواب ندهند، ممکن است عوارض جدی مانند ناباروری، آبسه لگن یا شوک سپتیک را در پی داشته باشد.
پیشگیری از آندومتریت
با رعایت برخی نکات می‌توان از ابتلا به اندومتریت جلوگیری کرد. احتمال بروز این بیماری بعد از زایمان و در افراد مبتلا به بیماری‌های مقاربتی بیشتر است. موارد زیر می‌تواند به پیشگیری از آن کمک کند.
- استفاده از تجهیزات استریل در حین زایمان یا جراحی
- مصرف آنتی‌بیوتیک قبل از زایمان سزارین یا دیگر جراحی‌های اندام تناسلی زنان
- رابطه جنسی ایمن و استفاده از کاندوم
- غربالگری و تشخیص به‌موقع بیماری‌های مقاربتی
- تشویق شریک جنسی برای انجام غربالگری‌های منظم
- مصرف داروهای مربوط به بیماری‌های مقاربتی در صورت ابتلا به آن.
آندومتریت و بارداری
بیماری آندومتریت می‌تواند روی باروری و بارداری تاثیر منفی داشته باشد. این عارضه باعث ایجاد اسکار شده و لانه‌گزینی و رشد جنین در رحم را با مشکل روبرو می‌کند. اندومتریت مزمن جلوی لانه‌گزینی تخمک بارور شده را در پوشش رحم گرفته و باعث افزایش احتمال سقط جنین می‌شود. درمان‌های آنتی‌بیوتیکی تا حد زیادی باعث بهبود این بیماری شده و احتمال باروری موفق را بالا می‌برند.
در سال ۲۰۱۸ روی ۹۵ زن با مشکلات باروری تحقیقاتی انجام شد. نیمی از آنها دچار اندومتریت مزمن بودند. درمان آنتی‌بیوتیکی روی این افراد باعث شد ۸۰٪ علائم بهبود پیدا کند و نرخ باروری در این افراد بیشتر شود.
آندومتریت مزمن روی باروری تاثیر منفی دارد و می‌تواند از لانه‌گزینی جنین جلوگیری کند یا باعص سقط جنین شود.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به پزشک
آندومتریت وضعیتی است که به دلیل عفونت در رحم ایجاد شده و باعث التهاب و تحریک پوشش داخلی رحم (آندومتر) می‌شود. این عفونت می‌تواند ناشی از بیماری‌های مقاربتی، بیماری سل یا عدم تعادل باکتری‌های طبیعی واژن باشد. اگر علائمی مانند تورم شکم، درد لگن و زیر شکم، خونریزی غیرطبیعی، ترشحات غیرطبیعی، یبوست، تب و احساس بیماری دارید، باید برای تشخیص التهاب رحم به پزشک مراجعه کنید.
متخصص زنان معاینه لگن را انجام داده تا التهاب و ترشح را بررسی کند. ممکن است آزمایش‌های دیگری مانند آزمایش خون، نمونه‌برداری و لاپاراسکوپی هم انجام شود. برای درمان اندومتریت داروهای آنتی‌بیوتیک تجویز می‌شود. معمولا با این داروها بیماری درمان شده و نیاز به اقدامات دیگر نیست.
-