ماری جوانا دومین مخدر پرمصرف دنیا پس از تریاک است که محبوبیت و جایگاه ویژه‌ای میان جوانان دارد. ماری‌ جوانا ماده مخدر خطرناکی است که عوارض سوء شدیدی از جمله بیقراری، توهم و افزایش ضربان قلب را برای مصرف‌کننده به وجود می‌آورد. بر اساس آمار به‌دست آمده، بیشترین مخاطب این ماده مخدر را جوانان ۱۹ تا ۲۵ ساله تشکیل می‌دهند و به‌دلیل حس سرخوشی موقتی که مصرف آن ایجاد می‌کند، به سمت این ماده مخدر کشیده می‌شوند. در این مطلب با ما همراه شوید تا بیشتر با ماری جوانا یا نام‌های دیگر آن ماری، علف، وید، گل، ماری چت، چت، جوینت یا شاهدانه، عوارض و تأثیرات سوء آن روی بدن آشنا شوید.

 

2

 

ماری جوانا چیست؟ (سیگار وید چیست؟)

حتما از خود می‌پرسید که ماری جوانا، گل، وید یا علف چیست؟! ماریجوانا یکی از انواع مواد مخدر است. این ماده مخدر گیاه علفی و یک‌ساله‌ با شاخه‌های نازک و برگ‌های نوک‌ تیز پنجه‌ای است. گل، علف و گرس از مشتقات مهم این گیاه محسوب می‌شوند. وقتی این گیاهان به گل می‌رسند، این قسمت از گیاه چیده و خشک شده و در نهایت به یکی از رایج‌ترین مواد مخدر دنیا تبدیل می‌شود. برخی به این ماده وید یا علف (weed) هم می‌گویند. عده‌ای آن‌ را pot (دیگ) می‌نامند و برخی هم به آن ماری جوانا می‌گویند. البته نام‌های دیگری مانند ماری چت، چت یا جوینت هم در میان جوانان رایج است.

از آنجایی‌که مصرف وید در برخی نواحی دنیا تاحدی قانونی شده است، اسم این ماده مخدر هم رشد یافته و امروزه بیشتر مردم حشیش را به اسم وید، گرس یا همان علف می‌شناسند و از نظر برخی افراد، این اسم بهترین نامی است که می‌توان به آن اختصاص داد. البته برای عده‌ای دیگر چندان اهمیت و تفاوتی ندارد که ماری را گل یا حشیش صدا بزنند، زیرا در هرصورت آن را ماده‌ای غیرقانونی می‌دانند. به‌طورکلی واژه ماری جوانا به‌دلیل پیشینه نژادپرستیش کمتر استفاده می‌شود.

هنگامی که ماری جوانا را در پیپر یا کاغذ می‌پیچند، سیگاری تهیه می‌شود.

متن انگلیسی: «Marijuana refers to the dried leaves, flowers, stems, and seeds from the Cannabis sativa or Cannabis indica plant.»
ترجمه متن: «ماریجوانا برگ، ساقه و ریشه‌ی گیاه کانابیس ساتیوا یا کانابیس ایندیکا است.»

به نقل از nida.nih

ماری جوانا از کدام گیاه گرفته می شود؟

ماری جوانا انواع مختلفی دارد و تأثیر و نوع نشئگی آن بسته به اینکه از چه گیاهی استخراج شده باشد، فرق می‌کند. این ماده مخدر به مجموعه‌ای از سه گیاه با ویژگی‌های روان‌گردانی به نام‌های حشیش آمریکایی ساتیوا (Cannabis sativa)، حشیش هندی ایندیکا (Cannabis indica) و حشیش رودرالیس (Cannabis ruderalis) شاهدانه یا حشیش (Cannabis) تقسیم می‌شود.

این گیاه حاوی ماده شیمیایی به‌ اسم کانابینوئید است که بر سیستم اعصاب مرکزی تاثیر می‌گذارد. البته برگ و گل آن، مصارف داروسازی و پزشکی هم دارند. نباید این مصرف پزشکی دلیلی باشد برای اینکه مصرفش را برای بدن بی‌خطر بدانیم. ماری جوانا حاوی بیش از ۴۰۰ ماده شیمیایی مضر برای بدن مثل تتراهیدروکانابینول (THC) است که موجب اختلال در کارکرد مغز می‌شود. جالب است بدانید که کشورهای مختلف قوانین متفاوتی برای مصرف این ماده وضع کرده‌اند. برای مثال ایالات متحده آمریکا مصرف و همراه داشتن ماری جوانا را جرم می‌داند. اما در برخی ایالت‌های آن مصرف وید یا علف منع قانونی ندارد. در کانادا هم استفاده از علف برای مصارف پزشکی مجاز است. به یاد داشته باشید ماده‌ای که در کشورهای دیگر به اسم ماری جوانا فروخته می‌شود، با آنچه فروشندگان مواد مخدر در ایران پخش می‌کنند متفاوت است.

کاشت ماری جوانا

تکثیر و کاشت ماری جوانا با بذر انجام می‌شود و به بار نشستن آن شامل سه دوره زمانی می‌شود: جوانه‌زنی، رویش برگ و ساقه و گلدهی که این فرایند حدودا ۳ تا ۴ ماه به طول می‌انجامد. مرحله جوانه‌زنی شاهدانه زمان زیادی نمی‌برد، چراکه رشد سریعی دارد و طی ۱۰ روز جوانه می‌زند. باتوجه به اینکه این گیاه زود رشد می‌کند، فقط در ۲ هفته ابتدایی نیاز به وجین دارد. در دوره جوانه‌زنی و گل‌دهی، گیاه به آب زیادی نیاز دارد.

زمان برداشت شاهدانه به آب‌وهوای منطقه بستگی دارد. برای برداشت آن باید ساقه‌های گیاه سه ‌سانتی‌متر بالاتر از سطح زمین برش داده شوند. 

فرق حشیش و ماری جوانا چیست؟ (فرق وید با گل)

وید همان گل است. هر دو نام‌های عامیانه‌ای هستند که بر روی ماری جوانا گذاشته شده‌اند. وید و مواد مخدر بنگ یا حشیش هر دو از مشتقات گیاه شاهدانه به شمار می روند. ولی برخلاف تصور عامه مردم که آنها را یکی می‌دانند، تفاوت‌هایی دارند که در ادامه به آن‌ خواهیم پرداخت. شکل ظاهری و عملکرد این دو ماده مخدر با هم فرق می‌کند و تنها وجه اشتراک‌ بین‌ ماری جوانا و حشیش، منبع تولیدشان یعنی گیاه شاهدانه است.

باید اظهار کرد که مصرف مداوم و بلندمدت هر دو ماده موجب اختلال در سیستم بدن می‌شود. نخستین تفاوت تأثیری است که مصرف حشیش و ماری جوانا بر فرد می‌گذارد. مصرف مداوم ماری مشکلات جسمی و روانی زیادی برای مصرف‌کننده به دنبال دارد. اما آیا ماری جوانا اعتیادآور است؟ متأسفانه گفته می‌شود حدود ۹% کسانی که علف می‌کشند، به آن معتاد می‌شوند. مصرف حشیش شادی موقت در فرد ایجاد می‌کند، اما مصرف بلندمدت آن باعث بی‌انگیزگی و افسردگی در فرد می‌شود.

فرق وید با گل در واقع هیچ است! گل و علف فرقی با هم ندارند و عملاً اسم‌های دیگری هستند که برای ماری جوانا به‌کار می‌روند.

ماری جوانا و حشیش در واقع تفاوت‌های زیادی با هم دارند و فقط منبع آنها یعنی گیاه شاهدانه بین آنها مشترک است. 

فواید وید و فواید ماری جوانا برای مغز چیست؟

شواهد علمی نشان می‌دهند گیاه شاهدانه که ماری جوانا از آن به‌دست می‌آید، بر کاهش و درمان دردهای مزمن در بزرگسالان تاثیر مثبتی دارد. شاهدانه همچنین بر کیفیت خواب کوتاه‌مدت تأثیر می‌گذارد و اختلالاتی مثل وقفه تنفسی در خواب را هم رفع می‌کند. برخی پژوهش‌های علمی حاکی از آن هستند که گیاه شاهدانه می‌تواند بیماری ام‌اس، دردهای مزمن و عارضه‌هایی مثل فیبرومیالژیا را بهبود ببخشد. پزشکان قرص‌های آزمایشگاهی شاهدانه را برای اسپاسم ناشی از ام‌اس و رفع حالت تهوع ناشی از شیمی‌درمانی تجویز می‌کنند.

 

فواید ماری جوانا از نظر پزشکی

البته این نکته را در نظر داشته باشید که مصرف گل یا وید موجب بروز اختلالات شناختی می‌شود. پس نباید سرخود و بدون تجویز پزشک برای مصارف درمانی از این ماده استفاده کرد. به علاوه اینکه مصرف این ماده مخدر در بیشتر مناطق دنیا از جمله ایران جرم محسوب می‌شود. البته که فواید مصرف گل در مقایسه با مضراتش، آنقدر زیاد نیست که این همه عوارض را به جان بخرید. از دیگر فواید این گیاه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • تأثیرگذاری در درمان سرطان
  • جلوگیری از آلزایمر
  • درمان گلوکوم: بیماری گلوکوم با بالا بردن فشار داخل چشمی، عصب بینایی را از بین می‌برد و فرد را نابینا می‌کند. براساس پژوهش‌های مرکز ملی مراقبت‌های چشمی، ماری جوانا می‌تواند فشار داخل ناحیه چشم را پایین بیاورد.
  • تسکین آرتروز: تأثیر ماری در کاهش درد و التهاب و ایجاد حس خواب‌آلودگی باعث شده که این ماده برای تسکین درد بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید به ‌کار رود.
  • کنترل تشنج‌های ناشی از صرع: براساس نتایج پژوهش‌های اخیر، THC موجود در وید با رسیدن به سلول‌های مغزی، بخش مسئول آرامش و کنترل تحریک‌پذیری، تشنج‌های ناشی از صرع را کنترل می‌کند.
  • کاهش لرزش دست در افراد مبتلا به پارکینسون: شواهد مطالعات نشان می‌دهند که مصرف علف درد و لرز را کم کرده و کیفیت خواب را در مبتلایان به پارکینسون بالا می‌برد.
  • کاربرد دارویی: اگرچه سازمان غذا و دارو آمریکا این گیاه را دارو نمی‌داند، اما در اکثر ایالت‌های آمریکا استفاده از آن به‌عنوان کاربرد پزشکی قانونی است.

گیاه شاهدانه و ماری جوانا از نظر پزشکی فوایدی دارند، اما فواید آنها به قدری نیست که مضراتشان را جبران کند.

عوارض مصرف وید و اثرات فیزیکی ماریجوانا بر بدن چیست؟

مصرف این ماده مخدر، اثرات کوتاه‌مدت و بلندمدت خفیف یا شدیدی بر مصرف‌کننده خواهد داشت. شاید این سوال برایتان پیش بیاید که ماری جوانا چقدر خطرناک است؟ درست است که برخی شواهد علمی ثابت کرده مصرف وید نقش به‌سزایی در کاهش درد دارد، اما استعمال آن برای افرادی که پیشینه مشکلات روانی دارند، به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود.

مصرف علف هنوز در بیشتر کشورهای دنیا ممنوعیت دارد. چراکه به‌عنوان ماده مخدر شناخته می‌شود و اثرات خطرناکی همانند توهم و اختلالات ذهنی برای فرد مصرف‌کننده به ‌دنبال خواهد داشت. در ادامه برخی عوارض و اثرات ناشی از مصرف ماری جوانا را آورده‌ایم که با خواندن آنها احتمالاً پاسخ این سؤال برایتان بیشتر روشن می‌شود.

عوارض ماری جوانا بر چهره و مغز چیست؟

نمی‌توان تاثیر خاصی که این ماده بر چهره دارد را عنوان کرد. تنها بعد از مصرف این ماده و به اصلاح های یا چت شدن، چشم‌ها نیمه بسته می‌شوند و رفتار شخص تغییر می‌کند. این تصور اشتباه را فراموش کنید که مصرف گل، حشیش، ماری جوانا، وید، پات، یا هر اسمی که رویش می‌گذارند عوارض کمتری به ‌نسبت سایر مواد مخدر دارد. این ماده مخدر مستقیماً بر قسمتی از سلول‌های مغز اثر می‌گذارد که مسئولیت حفظ آرامش را برعهده دارند. در نهایت این قسمت از مغز از کار افتاده و فلج می‌شود. از دیگر عوارض مصرف وید می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • افرادی که از اختلالات روانی رنج می‌برند، نباید گل یا ماری جوانا مصرف کنند. به‌خصوص کسانی که به اختلال دوقطبی مبتلا هستند، بیماری‌شان با مصرف این مواد مخدر تشدید می‌شود.
  • احتمال ابتلا به افسردگی در کسانی که به‌صورت مرتب وید یا گل می‌زنند، افزایش می‌یابد.  
  • احتمال ابتلا به روان‌پریشی در افراد مبتلا به اسکیزوفرنی تحت تاثیر مصرف گل یا علف دوچندان می‌شود.
  • افزایش فشار خون و احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی در فرد
  • مشکلات تنفسی شدید
  • اختلال حافظه
  • اختلال در مهارت رانندگی
  • افزایش احتمال ابتلا به سرطان بیضه
  • تشدید سرفه مزمن و برونشیت
  • کمبود وزن در نوزادانی که مادرشان در دوره بارداری ماری مصرف کرده است.

اثرات کوتاه مدت و شدید مصرف ماری جوانا یا گل بر بدن

  • اضطراب شدید
  • توهم و هذیان‌گویی
  • اختلال در حافظه کوتاه‌مدت
  • بالا رفتن ضربان قلب و خطر سکته مغزی
  • اختلال در هماهنگی اعصاب و عضلات (این مشکل بیشتر حین رانندگی و ورزش دیده می‌شود)
  • تأخیر در واکنش نشان دادن نسبت به اتفاقات پیرامونی
  • مشکلات جنسی در مردان
  • افزایش احتمال ابتلا به عفونت جنسی در خانم‌ها تا میزان ۷ برابر. 
 

اثرات بلندمدت (مزمن) مصرف گل

  • کاهش بهره هوشی
  • اختلال حافظه و یادگیری که موجب افت تحصیلی و معمولا ترک تحصیل در نوجوانان می‌شود. 
  • اختلال در یادگیری و تفکر
  • از بین رفتن تمرکز فرد
  • کاهش سطح رضایت از زندگی
  • اعتیاد به مصرف و وابستگی شدید
  • افزایش میزان خشونت در رفتار فردی
  • روی آوردن فرد به اقدامات ناشایستی مثل دزدی و دروغ
  • کاهش توان سیستم دفاعی بدن
  • بی‌ثباتی شخصیتی
  • ترس شدید
  • از بین رفتن میل جنسی. 

آیا ماری جوانا یا گل اعتیادآور است؟

آمار و شواهد در ایران نشان می‌دهند که گل یا وید، رتبه دوم ماده مخدر شایع در ایران را به نام خود کرده است و جامعه هدف آن‌ هم بیشتر جوانان هستند. براساس آماری که اخیراً منتشر شده، حشیش در صدر مواد مخدر پرمصرف قرار گرفته و گل با ۴.۴% رتبه دوم پرمصرف‌ترین ماده مخدر در کشور را به ‌خود اختصاص داده است. مصرف ماری جوانا در ایران آزاد نیست، اما با این حال تعداد زیادی از جوانان ما این ماده مخدر را مصرف می‌کنند.

در ایران  ۵۱.۹% مصرف‌کننده‌های این ماده مخدر بین ۱۵ تا ۲۹ ساله هستند و اکثریت آنها معتقدند که مصرف آن اعتیادآور نیست. برخی از مصرف‌کننده‌ها هم فکر می‌کنند گل یا ماری جوانا عوارض کمتری در مقایسه با سایر ماده‌های مخدر به دنبال دارد. اما واقعیت ماجرا این است که گل یا علف ماده مخدری است که اعتیادآوری بالایی دارند و معمولاً فرد پس از یکی دوبار مصرف، در دامش گرفتار می‌شود.

نحوه مصرف ماری جوانا (افزایش گیرایی ماری جوانا) چگونه است؟

ماری جوانا را می‌توان به‌شکل سیگار (که به آن نیل یا جوینت هم می‌گویند)، پیپ یا بونگ استعمال کرد. نوع دیگر مصرف، حالت بلانت است که در این روش تنباکوی داخل سیگار را خالی کرده و آن را با ماری جوانا یا ماری جوانا همراه با کراک پر می‌کنند. در مواردی، ماری جوانا با مواد خوراکی هم مصرف می‌شود. کسانی که تمایل به دود کردن ماده مخدر ندارند، از محصولات خوراکی حاوی علف استفاده می‌کنند. این محصولات مثل کوکی، براونی و شکلات‌هایی که داخل‌شان دارای ماری جوانا است، در ایالت‌هایی از آمریکا عرضه می‌شوند که خرید و فروش گل در آن مجاز است.

روش دیگر، استفاده از واپورایزر است که بیشتر مورد علاقه آن دسته از مصرف‌کننده‌هایی است که نمی‌خواهند دود وارد ریه‌شان شوند. این وسیله، ماده THC ماری جوانا را در یک قسمت ذخیره می‌کند و مصرف‌کننده به‌جای دود، بخار آن را استنشاق می‌کند. برخی هم سراغ مصرف عصاره وید می‌روند که برای تازه‌کارها خطرناک بوده و ممکن است برای سلامت آنها خطرات جدی به دنبال داشته باشد.

حشیش را هم با استفاده از چپق، قاشق داغ، روش چلم و یا به‌شکل سیگاری مصرف می‌کنند. متداول‌ترین شیوه مصرف هم همین شکل سیگاری است که حشیش را با تنباکو یا گراس ترکیب می‌کنند.

وید کشیدن چیست: معمول‌ترین روش مصرف این ماده‌ی مخدر پیچیدن در کاغذ و دود کردن آن است.

ترک ماری جوانا یا وید مخدر ممکن است؟

برخی بدون عوارض، می‌توانند این ماده مخدر را ترک کنند. اما بعضی‌ آفراد آنقدر هم خوش‌شانس نیستند و عوارض زیادی را تجربه می‌کنند. معمولاً شدت عوارض در هفته نخست زیاد است و تا دو هفته طول می‌کشد. براساس برخی شواهد، زنان به ‌نسبت مردان، عوارض شدیدتری حین ترک گل تجربه می‌کنند. از نشانه‌های ترک و علائم خماری حشیش می‌توان به بیقراری، کلافگی، تعریق، تب و لرز، دردهای غیرعادی، سردرد و بی‌خوابی اشاره کرد. برای ترک ماری جوانا بهتر است به یک روانپزشک مراجعه کنید. مراکز ترک اعتیاد هم گزینه خوبی برای ترک ماری جوانا است. 

عوارض ترک گل یا ماری جوانا عبارتند از:

  • اختلال خواب
  • بی‌اشتهایی
  • بیقراری و استرس
  • تحریک‌پذیری
  • حالت تهوع
  • ایجاد درد در شکم
  • میل زیاد به مصرف دوباره. 

گاهی برای ترک مواد مخدر از برخی از داروها استفاده می‌شود. مثلا یکی از داروهایی که ممکن است برای ترک اعتیاد مورد استفاده قرار گیرد (که خود باعث بروز اعتیاد می‌شود) قرص بی دو است.

 

تست ماری جوانا یا وید یعنی چه؟

تست اعتیاد چگونه است؟ آزمایش‌های مختلفی وجود دارد که می‌تواند وجود ماری جوانا یا وید را در بدن فرد تشخیص دهد. به این دقت کنید که دانستن علائم مصرف ماری جوانا در این راه کمک زیادی به شما خواهد کرد. اگر به این مشکوک شده‌اید که یکی از عزیزانتات گل می‌کشد بهتر است به رفتارهایش بیشتر دقت کنید. افرادی که وید مصرف می‌کنند برخی رفتارهای غیرعادی از خون نشان می‌دهند. برای مثال:

  • گیجی و غیر عادی شدن راه رفتن
  • تغییرات ناگهانی خلق و خو
  • خواب آلودگی بعد از مصرف و بی خوابی در صورت مصرف نکردن
  • خنده‌های بی دلیل و بلند
  • چشمان خمار، قرمز و متورم
  • اختلال در حافظه کوتاه مدت
  • اضطراب، پریشانی و پرخاشگری
  • خواب آلودگی و خواب سنگین پس از بین رفتن اثر سرخوشی 
  • کابوس‌های شبانه. 

علاوه بر این علائم مصرف ماری جوانا که در بالا گفتیم، شما می‌توانید از برخی تست ماری جوانا برای تشخیص مصرف وید استفاده کنید. انواعی از آزمایش اعتیاد برای تشخیص مصرف ماری جوانا وجود دارد. تست ادرار، آزمایش خون، تست‌خانگی، تست بزاق و تست مو از جمله تست‌هایی هستند که می‌توانید استفاده کنید. 

آزمایش ماری جوانا قبل از ازدواج یکی از آزمایش‌های اجباری قبل از ازدواج نیست. هرچند برخی از زوجین با توافق یکدیگر این آزمایش را هم انجام می‌دهند. 

در افرادی که برای اولین بار ماری جوانا مصرف می کنند، THC تا دو روز پس از مصرف در ادرارشان قابل تشخیص است. این مدت در اثر مصرف طولانی مدت ماری جوانا به دو ماه افزایش می یابد. علاوه بر این متابولیت‌های THC بسته به مدت مصرف می‌توانند ۲ تا ۷ روز در خون بمانند.

زمان ماندگاری گل ماری جوانا در بدن

پس از مصرف ماریجوانا، اثرات آن به سرعت در بدن قابل رؤیت است و به طور معمول ۲ تا ۳ ساعت دوام می‌آورد. اما گاهی اثرات ماری تا ۱۰ ساعت هم در بدن باقی می‌ماند. مدت زمان ماندگاری ماریجوانا در بدن تا حد زیادی به میزان مصرف و مدت مصرف بستگی دارد. در افرادی که مصرف کمی دارند، ۳ تا ۱۰ روز و در افرادی که مدت ولانی مصرف کرده‌اند، حتی تا یک ماه هم اثر ماریجوانا و مشتقات آن در بدن قابل شناسایی است.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

درست است که ماری جوانا منشاء گیاهی دارد، اما مصرف آن تأثیر مخربی بر بدن و ذهن فرد می‌گذارد. توصیه می‌کنیم حتی یک‌بار هم برای تجربه ماری جوانا را مصرف نکنید. چراکه ممکن است به آن وابسته شوید و بعد به سراشیبی اعتیاد بیفتید. در این شرایط تنها برای تجربه لذت سرخوشی زودگذر، خسارت جبران‌ناپذیری را متحمل می‌شوید و مدت زمان زیادی درگیر عوارض آن خواهید بود.

ماری جوانا می‌تواند عوارض شدید و جبران‌ناپذیری برای سلامت روان و سلامت جسمی شما داشته باشد. ماری با تأثیری که روی مغز می‌گذارد زمینه را برای بسیاری از مشکلات مغزی و روانی آماده می‌کند. مشکلاتی که می‌تواند تا مدت زیادی با شما همراه باشد. اگر خودتان یا یکی از نزدیکانتان از وید استفاده می‌کند، بهتر است هرچه سریع‌تر برای ترک آن اقدام کنید. مراجعه به روانپزشک یا دکتر روانشناس و استفاده از راهنمایی‌های تخصصی در مورد عوارض و نحوه‌ ترک ماری جوانا، بهترین کار برای شما خواهد بود. 

-