تاریخچه موسیقی راک به دلیل ذات پیشروی خود همواره غیرقابل پیش‌بینی بوده و فراز و فرودهای زیادی داشته است. این سبک از زمان ظهورش در اواخر دهه ۴۰ میلادی تا به امروز همواره در معرض بازتعریف و ابداع بوده است و بنابراین جای تعجب نیست که ارائه دادن تعریفی ساده برای چنین قالب موسیقی بی‌ثباتی دشوار باشد.

در حالی که مردم می‌توانند ساعت‌ها در مورد جزئیات این سبک پرطرفدار دنیای موسیقی صحبت کنند؛ اما به طور کلی موسیقی راک می‌توان به عنوان نوعی موسیقی سخت توصیف کرد که با گیتار الکتریک،‌ بیس و درامز اجرا می‌شود و معمولا با یک خواننده همراه است. این توصیف ساده‌ترین شکل توصیف از موسیقی راک است؛ اما با نگاهی دقیق‌تر به این سبک می‌توان مشاهده کرد که با چه روندی سبک‌های متنوعی در قالب آن شکل گرفته‌اند و توسعه یافته‌اند و یا دیگر سبک‌ها از آن تاثیر گرفته‌اند.

خاستگاه موسیقی راک (دهه ۱۹۴۰ تا ۱۹۶۰)

برای رسیدن به خاستگاه اولیه موسیقی راک باید به اواخر دهه ۱۹۴۰ و زمانی که سبک‌های رایج آن دوران، کانتری و بلوز بودند [راک اند رول و جز نیز از دیگر سبک‌های پرطرفدار آن دوران بودند که تاثیر زیادی بر موسیقی راک داشته‌اند] و به واسطه ظهور گیتار الکتریک و درام بیت (Drumbeat)، صداهای جدیدی در این عرصه موسیقی ابداع شده بود. هنرمندان پیشگام راک در دهه ۱۹۵۰ مانند چاک بری Chuck Berry بر ساختارهای کلاسیک موسیقی بلوز کلاسیک تاکید داشتند و در عین حال تلاش می‌کردند تا استعداد طبیعی خود در عرصه صنعت سرگرمی را نیز به معرض نمایش بگذارند. این سبک در آن دوران بر خلاف موسیقی پاپ که بسیار محافظه‌کار و پیرو ساختارها بود؛ در عرصه فرهنگی بسیار ساختارشکن بود.

در اوایل دهه ۶۰، افرادی که موسیقی چاک بری را دنبال می‌کردند و خصوصا گروه رولینگ استونز Rolling Stones، گستره موسیقی راک را از سطح یک سبک مناسب تک‌آهنگ ارتقا دادند و باعث شدند تا این سبک به عنوان سبکی مستقل آلبوم‌های منسجمی نیز داشته باشد. این گروه با درک ساختار فرهنگی آن دوران، با موسیقی جنجالی خود ساختارهای زیادی را شکست و در کنار آن سطح موسیقی راک را نیز به مرزهای جدید فرهنگی و تکنیکی ارتقا داد.

تکامل موسیقی راک (دهه ۱۹۷۰)

با محبوبیت و عامه‌پسند شدن موسیقی راک به عنوان سبک غالب دنیای موسیقی، گروه‌های جدیدی نیز شکل گرفتند که با بهره گرفتن از نقاط قوت گروه‌های پیشین، این سبک را به قلمروهای صوتی جدید و سطح جدیدی رساندند. لد زپلین Led Zeppelin یکی از این گروه‌ها است که لحنی سنگین و تیره‌تر به موسیقی راک داد و توانست خود را به عنوان یکی از محبوب‌ترین گروه‌های راک دهه ۷۰ میلادی مطرح کند و در کنار آن باعث شکل گرفتن شاخه‌های جدیدی از موسیقی راک نیز شد.

تقریبا در همان زمان، پینک فلوید Pink Floyd المان‌های سایکدلیک را در کنار تنظیم پیچیده به موسیقی راک اضافه کرد و آلبوم‌های مفهومی منتشر کرد که همه آن‌ها یک مفهوم کلی را در ترانه‌ها دنبال می‌کردند و شنونده را با فضای کلی یک مفهوم درگیر می‌کرد. آلبوم‌هایی به مانند نیمه تاریک ماه Dark Side of the Moon از جمله آثاری هستند که زمینه‌ساز جنبش پراگرسیو راک شدند.

در اواخر دهه ۷۰ و در پاسخ به همه‌گیر شدن فرهنگ هیپی (Hippie) بندهایی مثل پینک فلوید، گروه‌های دیگری نظیر کلش Clash نیز پا به عرصه گذاشتند که موسیقی راک ساده‌سازی کرده بودند و از دل این حرکت، صداهای بلند گیتار، مفاهیم متفاوت و خوانندگی خشمگینانه به موسیقی راک اضافه شد و از دل این ویژگی‌های، موسیقی پانک متولد شد.

موسیقی راک بدون شک به تکامل خود ادامه خواهد داد و از تاریخ غنی خود بهره خواهد برد و گوش خود را شنیدن ابداعات صوتی جدیدی باز نگه می‌دارد.

در حالی که هر سه این جنبش‌ها در ذات خود درجاتی از پذیرش جریان اصلی موسیقی و فرهنگ را داشتند؛ جنبش چهارمی که کمتر شناخته‌شده بود نیز در حالی شکل‌گیری بود. با بهره گرفتن از نویزهای آتونال و سازهای غیرمتعارفی مثل درام مشینز (Drum Machines) در موسیقی راک، گروه‌هایی چون پره اوبو Pere Ubu پا به عرصه موسیقی گذاشتند که در ادامه بدل به پیشگامان موسیقی ایندستریال راک (Industrial Rock) شدند و یک زیرشاخه جدید معرفی کردند که اگرچه محبوبیت قابل اعتنایی پیدا نکرد؛ اما منبع الهامی برای هنرمندان و بندهای راک در آینده بود.

انشعابات در موسیقی راک (دهه ۱۹۸۰)

با شروع دهه ۸۰، راک جریان اصلی به صورت مداوم به واسطه کهنه شدن صدا و راکد شدن و کاهش خلاقیت در حال از دست دادن قدرت خود در عرصه تجاری بود و در این دوران زیرسبک‌ها توانستند بدل به حاکم دنیای موسیقی شوند.

با الهام از ویژگی‌هایی که موسیقی پانک با استفاده از سازهای التقاطی به نمایش می‌گذارد، گروه‌های انگلیسی کیبورد محور مانند گروه سینت پاپ دپش مود Depeche Mode سبک خاص خود در ترانه‌سرایی را با ساختار درون‌گراتر به نمایش گذاردند که در ادامه منجر به ظهور پست پانک شد که با نام نیو ویو یا موج نو (New Wave) نیز شناخته می‌شود.

در این میان در آمریکا نیز گروه‌های مختلفی از جمله ار.ئی.ام. R.E.M. شروع به کار کردند که اگرچه در موسیقی خود از المان‌های موسیقی پست پانک و اشعار متوازن درون‌گرا بهره می‌بردند؛ اما تنظیم کلی فضای آهنگ‌ها بر مبنای تنظیم سنتی موسیقی راک بود. این گروه‌ها به دلیل محبوبیت یافتن در ایستگاه‌های رادیویی دانشگاه‌ها و کالج‌ها، به گروه‌های موسیقی کالج راک (College Rock) مشهور شدند.

در پایان دهه ۸۰، کالج راک بدل به یک جایگزین سودآور برای جریان اصلی موسیقی باک بدل شده بود که در ادامه نام جدیدی نیز پیدا کرد: آلترناتیو راک. از این سبک به دلیل این‌که اغلب با لیبل‌های کوچک و مستقل قرارداد امضا می‌کردند، با نام ایندی راک نیز یاد می‌شود.

جایگاه فرهنگی آلترناتیو راک زمانی تثبیت شد که مجله بیلبورد در سال ۱۹۸۸ در نموداری که برای این سبک رسم کرده بود، آن را در دسته راک مدرن طبقه‌بندی کرده بود. در حال حاضر برای اکثر طرفداران موسیقی، اصطلاحاتی نظیر راک مدرن، آلترناتیو و ایندی روش‌های برای توصیف این زیرسبک (Subgenre) محبوب هستند.

ظهور دوباره موسیقی راک (دهه ۱۹۹۰ تاکنون)

با محبوبیت تصاعدی آلبوم  بی‌خیال Nevermind از گروه نیروانا Nirvana در سال ۱۹۹۱، آلترناتیو راک خود را به عنوان موسیقی غالب آن دوران مطرح کرد. در حالی که گروه‌های دیگر با ادغام راک و پانک در حال شکل‌دهی جنبشی جدید بودند که در ادامه با نام گرانج (Grunge) شهرت پیدا کرد، همچنان آلترناتیو راک حاکم بلامنازع موسیقی راک بود و گروه‌هایی نظیر ساوندگاردن Soundgarden محبوبیت بسیار زیادی داشتند و در این عرصه حکم‌رانی می‌کردند.

درخشش موسیقی آلترناتیو راک علی‌رغم همه رخدادها از جمله مرگز کرت کوبین Kurt Cobain (موسس نیروانا) به روند محبوبیت خود ادامه داد؛ اما در اواسط دهه ۹۰ رفته رفته رو به افول رفت و این امر زمینه‌ساز ظهور مجدد راک جریان اصلی شد.
یکی از اولین گروه‌هایی که روی راک جریان اصلی سرمایه‌گذاری کرد و فعالیت اصلی خود را روی آن گذاشت، لیمپ بیزکیت Limp Bizkit بود که در آن راک را با دیگر سبک‌ها تلفیق کرده بود و از دل این تلفیق، رپ راک شکل گرفت. گروه‌های دیگر نظیر استیند Staind و پادل آو ماد Puddle of Mudd نیز دنباله کار لیمپ بیزکیت را گرفتند؛ اگرچه تمرکز اصلی آن‌ها همچنان روی راک بود اما المان‌های ملودیک آن را افزایش داده بودند.

تکامل پیوسته ویژگی بارز موسیقی راک است

گروه‌هایی نیز وجود داشتند که در اوج دوران گرانج (گرانژ) رشد کرده بودند؛ اما در دسته‌بندی این زیرژانر جای نمی‌گرفتند و رد هات چیلی پپرز Red Hot Chili Peppers یکی از این گروه‌ها است که در طول دهه ۹۰ طرفداران زیادی پیدا کرد. علاوه بر این گروه‌هایی مانند فو فایترز Foo Fighters که ققنوس‌وار از خاکستر گرانج برخاسته بودند، با بهره گرفتن از نیروی نمادین موسیقی آلترناتیو تلاش کردند تا جریان جدیدی به راک جریان اصلی اضافه کند و آن را تقویت کنند.

با ورود موسیقی راک به قرن بیست و یکم، موفق‌ترین گروه‌های این سبک شباهت به گروه‌های پیشین در دهه ۶۰ داشتند؛ حتی اگر از نظر ظاهر کاملا متفاوت به نظر می‌رسیدند و ابداعات مدرن و معاصری نیز ارائه داده بودند. موسیقی راک بدون شک به تکامل خود ادامه خواهد داد و از تاریخ غنی خود بهره خواهد برد و گوش خود را شنیدن ابداعات صوتی جدیدی باز نگه می‌دارد.

این مطلب ترجمه‌ای از مقاله‌ای با نام The Origins and History of Rock Music نوشته تیم گریرسون (Tim Grierson) است که در وبسایت liveaboutdotcom نوشته شده است. در این مقاله به صورت خلاصه تاریخ موسیقی راک مرور شده است و تلاش شده است تا جریان‌های اصلی این سبک مورد توجه قرار گیرد و در این به برخی از سبک‌ها از جمله پست راک، سافت راک، پاپ راک، بلوز راک، فولک راک، کانتری راک، سایکدلیک راک و … پرداخته نشده است.