فردی که با توجه به شاخص توده بدنی (BMI) اضافهوزن دارد و یا چاق محسوب میشود باید وزن خود را کاهش دهد، بهخصوص اگر سابقه خانوادگی فشارخون بالا، دیابت و بیماریهای قلبی در او مشاهده میشود. همچنین افرادی که دارای میزان چربی خون بالا بوده و یا الگوی چاقی به شکل سیب دارند بهتر است هرچه سریعتر برای کاهش وزن خود اقدام کنند.
برخی از افراد هنگامیکه به فکر کاهش وزن خود میافتند به سراغ روشهای نامناسب کاهش وزن مانند دورههای مکرر رژیمهای غذایی سخت و محدودکننده و یا روشهایی همچون درمان دارویی، جراحی و… میروند. اگرچه این روشهای زودبازده منجر به کاهش وزن میگردد ولی درصورتیکه آنها تغییری در سبک زندگی خود ندهند، وزن ازدسترفتهشان بازخواهد گشت و علاوه بر این، احساس
سرخوردگی خواهند کرد که آثار روانی زیادی در درازمدت بر آنها تحمیل خواهد شد. از عوارض جانبی کاهش سریع وزن میتوان به ریزش موها، چینوچروک و شل شدن پوست صورت و بدن، ضعف اعصاب، افت فشارخون و ضعف و بیحالی، پوسیدگی دندانها، بروز سنگ کیسه صفرا، ورم و زخم معده، یبوست و حتی افسردگی اشاره کرد.
اصول کاهش وزن و تنظیم آن
انرژی موردنیاز برای انجام فعالیتهای حیاتی بدن و فعالیتهای روزمره زندگی از طریق مصرف مواد غذایی تأمین میشود، واحد اندازهگیری انرژی کالری است. بر اساس قانون تعادل انرژی، تنظیم وزن و
برخورداری از وزن مطلوب به دو عامل تغذیه و فعالیت بدنی بستگی دارد.
بر اساس این قانون، چنانچه کالری دریافتی از مواد غذایی بیش از میزان کالری مصرفی باشد، وزن افزایش مییابد و برعکس؛ و اگر این دو مقدار باهم برابر باشند، وزن بدون تغییر و ثابت مِهماند.
مثال: اگر بهطور میانگین به ازای هر 3600 کیلوکالری انرژی که بیش از نیاز بدن دریافت شود 400 گرم به وزن بدن اضافه گردد، محاسبه کنید فردی که روزانه 170 کیلوکالری بیش از نیاز خود انرژی
دریافت میکند و تغییری هم در رژیم غذایی و یا نوع فعالیت بدنی خود ایجاد نکرده است، در مدت یک ماه وزن او چه میزان افزایش خواهد یافت؟
افراد چاق و دارای اضافهوزن برای کاهش وزن لازم است ضمن کاهش میزان کالری دریافتی و افزایش فعالیت بدنی خود، دو اصل زیر را رعایت کنند:
اصل اول: پیروی از یک برنامه پیوسته و پایدار برای کاهش وزن
اصل دوم: افراط نکردن در کاهش وزن.
باید دانست که حداکثر کاهش وزن مجاز در طول یک هفته 500 تا 700 گرم معادل 2 تا 3 کیلوگرم در ماه است، زیرا کاهش وزن با سرعت بیشتر از این، ممکن است پایدار نباشد و فرد با کمبود تغذیهای و عوارض ناشی از آن مواجه گردد. پس از کاهش وزن نیز باید با پیروی از یک رژیم غذایی متعادل و مناسب و انجام فعالیت بدنی، وزن را ثابت نگه داشت.
-