شما هم نوارهای کاست، دستگاه ضبط و واکمن را به یاد دارید؟ فناوری موسیقی و پیشرفت آن همیشه جذاب بوده است. هر روز این فناوری رشد می‌کند و سوپرایزهای جالبی برای علاقه‌مندان دارد. یک روز از کاست استفاده می‌کنیم و یک روز CD جای آن را می‌گیرد. اما امروز از همان CD هم خبری نیست! همه آهنگ‌ها، سخنرانی‌ها، فایل‌های صوتی و تصویری که قبلا برای هر کدام به دستگاه جداگانه‌ای نیاز داشتیم، خیلی راحت در گوشی‌های هوشمند در دسترس ما هستند. کافی است وارد بخش موزیک یا ویدیوی گوشی شویم و فایل‌هایی که دانلود کرده‌ایم را باز کنیم و گوش بدهیم. حتی دیگر لازم نیست برای خرید یک آلبوم جدید موسیقی به مغازه برویم! همه مراحل با همان گوشی هوشمند انجام می‌شود. این یعنی تحول دیجیتال موسیقی! یکی از مثال‌های معروف این تحول، آیتونز (iTunes) است.

کمپانی اپل با iTunes تغییرات بزرگی در این عرصه ایجاد کرد و محبوبیت آن در سراسر دنیا و به خصوص ایالات متحده کاملا مشخص است. دنیای موسیقی با پیشرفت تکنولوژی تغییرات زیادی را تجربه کرده است، اما تحول دیجیتال iTunes، بیش از همه به چشم می‌آید.

هر بیزنسی حتی اگر یک کسب و کار آنلاین باشد، باید به تحول دیجیتال در فرآیندهای کسب و کار خود توجه کند. موضوعی که کمپانی اپل همیشه به آن توجه داشته است. در این مقاله روند ایجاد و رشد iTunes Music و تاثیر تکنولوژی در موسیقی را بررسی می‌کنیم. با ما تا پایان این مطلب همراه باشید.

ورود iTunes به دنیای دیجیتال و تحول موسیقی

استیو جابز به عنوان یکی از بنیانگذاران اپل، همیشه به دنبال ارائه محصولات جدید و متفاوت برای مصرف‌کنندگان بود. اپل که یک کسب و کار دیجیتال محسوب می‌شد، از همان ابتدای کار نوآوری داشت و با تولید رایانه‌های شخصی با سیستم عامل مکینتاش، انقلابی در صنعت کامپیوتر ایجاد کرد. همین سیستم عامل آغازی برای ساخت نرم‌افزار iTunes و سخت‌افزار iPod بود. کاری که جابز انجام داد، یک تحول دیجیتال در کسب و کار و البته در صنعت موسیقی محسوب می‌شد.

نرم‌افزار آیتونز در سال ۲۰۰۱ راه‌اندازی و رونمایی شد و در سال ۲۰۰۳ به بازار ارائه شد. این برنامه، یکی از اولین و مهم‌ترین نرم‌افزارهایی بود که تحول بزرگی در صنعت دیجیتال موسیقی ایجاد کرد و تاثیر فوق‌العاده‌ای در این بازار داشت.

استیو جابز در زمان ورود این برنامه به بازار یک جمله خیلی معروف گفت و آن هم این بود:

انقلابی در صنعت موسیقی در حال رخ دادن است.

و واقعا هم اینطور بود. حتی او معتقد بود که iTunes، مهم‌ترین نرم‌افزاری است که اپل طراحی کرده است.

آی‌تیونز تا سال ۲۰۰۸ به محبوب‌ترین فروشگاه دیجیتال موسیقی در امریکا تبدیل شد و در سال ۲۰۱۰ محبوب‌ترین فروشگاه موسیقی در دنیا شده بود. itunes در طول زمان امکاناتی مثل لیست‌های پخش هوشمند، امکان دسته بندی آهنگ‌های دانلود شده و itunes store را اضافه کرد. گرچه سایت آیتونز در ابتدا یک پخش‌کننده ساده موسیقی برای رایانه‌های مک بود، اما در طول زمان به یک مدیر محتوای پیشرفته چندرسانه‌ای و حتی یک پلتفرم کسب و کار الکترونیک تبدیل شد.

کاربران می‌توانند از آیتونز و با کمک دستگاه‌های دستی مانند iPad، iPhone و iPod، لیست موسیقی خود را داشته باشند، آهنگ، فیلم، نمایش‌های تلویزیونی و حتی کتاب صوتی بخرند و دانلود کنند.

تاریخچه و دوره تحول دیجیتال iTunes

نسخه اولیه iTunes که بر اساس SoundJam MP و در شرکت Casady & Greene ساخته شده بود، در سال ۱۹۹۹ منتشر شد. اپل در سال ۲۰۰۰ این برنامه را از Casady & Greene خریداری کرد و برنامه‌نویس آن را هم جذب کمپانی خود کرد. در ادامه رابط کاربری این برنامه ساده‌تر شد، توانایی رایت CD به آن اضافه شد و ویژگی ضبط برنامه از آن حذف شد.

اما در سال ۲۰۰۱ نام iTunes که هنوز هم روی این برنامه باقی مانده است، انتخاب شد. در سال‌های بعدی تغییرات مختلفی روی این برنامه انجام شد. مثل:

• افزودن لیست‌های پخش هوشمند و سیستم رتبه‌بندی
• پشتیبانی از Microsoft Windows 2000، Windows XP و Windows Vista
• امکان به روزرسانی خودکار موارد خریداری شده
• رابط‌های کاربری جدید برای iTunes Store
• افزودن iTunes Extras به iTunes Store
• رونمایی از نسخه‌های جدید مانند iTunes 10 در سال ۲۰۱۰، iTunes 11 در سال ۲۰۱۲ و iTunes 12 در سال ۲۰۱۴
• انتشار iTunes 12 برای ویندوز ۱۰ در سال ۲۰۱۸
• تقسیم iTunes به برنامه‌های جداگانه Apple Music ،Apple TV و Apple Podcasts

تصمیمات درست و موفق آی‌تونز

برنامه‌هایی که در زمینه صنعت موسیقی توسعه پیدا می‌کنند، بعد از مدتی طعمه ابزارهای اشتراک فایل و شبکه‌های مختلف می‌شوند؛ یعنی همان کانال‌هایی که موسیقی و ویدیوهای مختلف را به رایگان و به طور غیرقانونی منتشر می‌کنند. اما نرم‌افزاری مانند Apple iTunes توانسته است در طول چندین سال همچنان مورد توجه کاربران و مشتریان اپل قرار بگیرد. در ادامه تصمیم‌ها و استراتژی‌های درست این شرکت که باعث رشد یشتر این برنامه شد، بررسی می‌کنیم.

ادغام آیتونز و iPod، یکی از مراحل اصلی تحول دیجیتال iTunes

یکی از استراتژی‌های موفق این شرکت، ادغام برنامه iTunes با ipod بود. کمپانی اپل کمی بعد از معرفی itunes، از ipod رونمایی کرد. در واقع آیپاد در نقش یک Media player وارد بازار شد. اوایل این دو محصول، دو کسب و کار مجزا برای کمپانی اپل محسوب می‌شدند و درآمد حاصل از هر یک، جداگانه بود. اما کمپانی به این فکر افتاد که با ادغام این دو محصول، فروش آن‌ها را بیشتر کند. این تصمیم از دو جهت به نفع اپل بود:

1. درآمدزایی بالاتر
2.  شناخته شدن محصولات جدید کمپانی در صنعت موسیقی

و این اهداف با یکی کردن دو محصول محبوبش به دست می‌آمد.

iTunes به عنوان یک نرم‌افزار کاربرپسند و ipod به عنوان یک محصول سخت‌افزاری به روز و جدید، با هم ترکیب شدند و درآمد بالایی برای اپل به همراه داشتند.

موسیقی آنلاین بعد از این تصمیم دگرگون شد و iPod هم محبوبیت بیشتری پیدا کرد. زیرا این دو کاملا به هم ارتباط داشتند. چنین همکاری باعث شد که اپل در مقایسه با رقبایی مثل Dell ،SONY و SAMSUNG رشد بیشتری داشته باشد.

رونمایی از آیپاد همراه با ارائه نسخه دوم آیتونز بود و همزمان با ارائه مدل‌های جدید آیپاد، ویژگی‌های جدیدی هم به آیتونز اضافه می‌شد. در سال ۲۰۰۴ فروشگاه آی‌تیونز تنها با ۲۰۰ هزار آهنگ رونمایی شد و توانست ۱ میلیون آهنگ بفروشد. همان سال ۱ میلیون آیپاد هم فروخته شد و کل دنیا این دو جفت رویایی را می‌شناختند! این موفقیت دقیقا مثل موفقیت Walkman در اوایل دهه ۱۹۸۰ میلادی (اوخر دهه ۵۰ و اوایل دهه ۶۰ شمسی) بود.

این برنامه تا سال ۲۰۰۹، ۶ میلیارد آهنگ فروخت و ۱۰ میلیون آهنگ هم در دسترس کاربران قرار داد. گرچه معمولا مسائلی مانند حق کپی رایت، دانلود غیرمجاز آهنگ و محدودیت‌های شدید دیگر در صنعت موسیقی وجود دارد، اما iTunes توانست این مشکلات را پشت سر بگذارد و با فروش موسیقی، تولید iPod و درآمد خوب، از پس این چالش‌ها بربیاید. و به این صورت تحول دیجیتال itunes با این تصمیم‌های استراتژیک، رقم بخورد.

همکاری iTunes و استارباکس

یکی از همکاری‌های خیلی خوب iTunes در طول رشد این برنامه، استارباکس بود. این دو در سال ۲۰۰۷ همکاری خود را آغاز کردند. به این صورت که اپل به مشتریان استارباکس اجازه می‌داد از iTunes برای جستجو، پیش نمایش، خرید و دانلود موسیقی در iPod های خود استفاده کنند. این هم باعث فروش بیشتر قهوه‌های استارباکس شد و هم استفاده از این برنامه را بیشتر کرد. در واقع این دو برند با این همکاری، مشتریان یکدیگر را جذب کردند. همین تصمیم، باعث ایجاد انقلابی در استفاده از رسانه‌های دیجیتالی شد.

به هر حال تحول دیجیتال برای یک کسب و کار اهمیت زیادی دارد. خیلی از کسب و کارها بدون در نظر گرفتن این آیتم مهم کسب و کار خود را راه‌اندازی می‌کنند و پیش می‌برند؛ ولی پس از مدتی از میدان رقابت کنار گذاشته می‌شوند. برای آشنایی با اهمیت این موضوع، مقاله ضرورت تحول دیجیتال برای بهبود تجارت را مطالعه کنید. 

وجه تمایز iTunes نسبت به رقبا

سوالی که پیش می‌آید این است که چرا در دنیای دیجیتال که تعداد زیادی پلتفرم مختلف برای دسترسی به موسیقی وجود دارد، iTunes سرآمد همه این برنامه‌ها بوده است. پاسخ این سوال در وجه تمایز این برنامه نسبت به برنامه‌های مشابه است. این وجه تمایز در سه مورد خلاصه می‌شود:

1. موتور جستجوی بسیار قوی

در آیتونز میلیون‌ها آهنگ وجود دارد و جستجوی آن‌ها هم برای کاربران ساده است.

۲. دسترسی آسان به منبع عظیمی از رسانه‌ها

در کنار آهنگ، انواع رسانه‌ها مانند فیلم، ویدیو، نمایش‌های تلویزیونی، پادکست و … وجود دارد.

۳. امکان ذخیره‌سازی و دسته‌بندی فایل‌ها

مزیت دیگری که این برنامه دارد، امکان ذخیره‌سازی و دسته‌بندی فایل‌هایی است که دانلود شده است. ساخت لیست‌های پخش هم به راحتی امکان‌پذیر است.

علاوه بر این iTunes بعد از چند سال یک بخش رایگان “free on itunes” هم به اپلیکیشن خود اضافه کرد. می‌توان از این بخش فیلم‌ها و آهنگ‌های خاصی را به صورت مجانی دانلود کرد. همچنین رابط کاربری ساده‌ای که آیتونز دارد، آن را جلوتر از هر برنامه دیگری در دنیا قرار داده است.

آیتونز درآمد فوق‌العاده‌ای برای اپل به ارمغان آورد و با معروفیت و محبوبیت بیشتر، تبلیغات زیادی هم جذب کرد. همین موضع باعث درآمدزایی بیشتر برای این کمپانی شد. به هر حال پیشرفت iTunes در طول این چند سال خیلی واضح بوده است؛ تا جایی که از ارائه موسیقی به انواع تصاویر، بازی‌ها، اپلیکیشن‌ها، پادکست‌ها و ویدئوها رسیده است.

کم و کاستی‌هایی هم در آیتونز وجود دارد!

آیتونز هم مانند هر برنامه دیگری کاستی‌هایی دارد. کاستی‌هایی که کم نیست و گاهی اوقات داد کاربران را هم درآورده است. به خصوص برای کاربران ایرانی که به خاطر تحریم نمی‌توانند از خیلی برنامه‌های اپل مثل آیتونز استفاده کنند. مثلا در این برنامه امکان ساخت اکانت برای ایرانی‌ها وجود ندارد و اگر هم وجود داشته باشد، امکان خریدن موسیقی، ویدیو و سایر موارد وجود ندارد. البته امکان دانلود برنامه آیتونز برای اندروید وجود دارد؛ ولی افراد کمی آن را روی گوشی اندروید خود نصب می‌کنند.

 از طرف دیگر نحوه انتقال عکس از آیفون به کامپیوتر با آیتونز کمی دردسر دارد و راحت با یک کابل USB انجام نمی‌شود. انتقال فایل به کامپیوتر بدون آیتونز هم اصلا ممکن نیست. برای انتقال هر فایلی از این برنامه به کامپیوتر، به دانلود برنامه آیتونز برای کامپیوتر نیاز داریم. شاید یک برنامه برای جامعه بزرگی مانند ایالات متحده مناسب باشد، اما لزوما برای کاربران ایرانی مناسب نیست. البته شرکت اپل هم اعلام کرده است که این برنامه در سل ۲۰۲۱ به پایان عمر خود رسیده است و آن را با برنامه‌های جداگانه Apple Music ،Apple TV و Apple Podcasts جایگزین کرده است. 

به هر حال هر نوآوری روزی با تغییر و حتی شکست روبه‌رو می‌شود. مهم این است که بتوان با این اتفاق روبه‌رو شد و راه‌حل‌های جدیدی ارائه داد. دقیقا مانند itunes که با ۳ برنامه دیگر جایگزین شد. 

جمع‌بندی

راه‌اندازی آیتونز و پیشرفت آن در طول تقریبا ۲۰ سال، تجربه‌ای موفق از تحول دیجیتال کسب و کار است. هر چند اپل یک کسب و کار اینترنتی و پیشرو در زمینه دیجیتال محسوب می‌شود، اما باز هم پیاده سازی تحول دیجیتال در آن اهمیت دارد. این کمپانی با ارائه این برنامه و خلاقیت در صنعت موسیقی، توانست سود کلانی به دست آورد.

به نظر شما اگر چنین برنامه‌ای توسط برنامه‌نویسان ایرانی ساخته شود، مورد استقبال قرار می‌گیرد؟ آیا نبود قانون کپی رایت و دانلود رایگان موسیقی باعث می‌شود این نوع برنامه‌ها در ایران جایی داشته باشند؟ نظرات و دیدگاه‌هایتان را با ما در میان بگذارید. ممنون که با ما همراه بودید.

نکات کلیدی

سوالات پرتکرار